تهوع و استفراغ بعد از عمل (PONV) ، عوارض شایع بعد از عمل جراحی و بیهوشی هستند. داروهای ضدتهوع و استفراغ تا حدودی در جلوگیری از تهوع و استفراغ پس از جراحی و بیهوشی موثر هستند. یک روش جایگزین، تحریک آکوپوینت PC6 (نقاط مخصوص طب سوزنی) (PC6 acupoint) روی مچ دست است. این مطالعه مروری به‌روزرسانی مطالعه کاکرین است که برای اولین بار در سال 2004 منتشر شده و در سال 2009 و در حال حاضر در سال 2015 به‌روزرسانی شده است.

تعیین اثربخشی و ایمنی تحریک آکوپونیت PC6 با یا بدون داروی ضدتهوع و استفراغ در مقابل درمان ساختگی (sham) یا داروی ضدتهوع و استفراغ برای پیشگیری از تهوع و استفراغ در افراد تحت عمل جراحی.

جست‌وجوی خود را در منابع زیر انجام دادیم: پایگاه کارآزمایی‌های بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials) (کتابخانه کاکرین) (Cochrane Library)) (شماره 12، 2014)، MEDLINE (ژانویه 2008 تا دسامبر 2014)، EMBASE (ژانویه 2008 تا دسامبر 2014)، ISI Web of Science (ژانویه 2008 تا دسامبر 2014 )، مرکز ثبت کارآزمایی‌های بالینی سازمان بهداشت جهانی (World Health Organization Clinical Trials Registry) و ClinicalTrials.gov و فهرست مراجع مقالات برای شناسایی مطالعات اضافی. هیچ محدودیتی برای زبان مطالعات قرار نداریم.

تمام کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی شده که در آن‌ها تکنیک‌هایی را که آکوپوینت PC6 تحریک می‌کنند با درمان ساختگی یا دارودرمانی یا ترکیب آکوپوینت PC6 و دارودرمانی با دارودرمانی به تنهایی، برای پیشگیری از تهوع و استفراغ پس از جراحی، مقایسه شده باشد. مداخلات مورد استفاده در این کارآزمایی‌ها شامل طب سوزنی (acupuncture)، استفاده از جریان الکتریسیته در طب سوزنی (electro-acupuncture)، تحریک الکتریکی جلدی (transcutaneous) آکوپوینت، تحریک جلدی عصب، تحریک لیزر، چسب فلفلی (capsicum plaster)، دستگاه تحریک ACU، و طب فشاری (acupressure) در افراد تحت عمل جراحی بودند. پیامدهای اصلی شامل بروز تهوع و استفراغ پس از عمل جراحی بود. پیامد ثانویه، نیاز به درمان کمکی ضدتهوع و استفراغ و عوارض جانبی بود.

دو نویسنده این مطالعه مروری به طور جداگانه، داده‌ها را استخراج و خطر وجود سوگیری (Bias) را برای کارآزمایی‌ها ارزیابی کردند. ما از مدل اثر تصادفی استفاده کردیم و خطر نسبی (RR) با 95% فاصله اطمینان (CI) را گزارش دادیم و از تحلیل‌های دنباله‌ای (sequential) کارآزمایی برای کمک به ارائه اطلاعات درباره این که چه موقع به شواهد قطعی در فراتحلیل پیامدهای اصلی خواهیم رسید (بر اساس کاهش 30% خطر نسبی در تهوع و استفراغ)، استفاده کردیم.

59 کارآزمایی با مجموع 7667 شرکت‌کننده را انتخاب کردیم. دو کارآزمایی از نظر همه انواع تورش (انتخاب، فرسایشی (attrition)، گزارش، کورسازی (پنهان‌سازی) و سایر موارد) دارای خطر سوگیری پایین بودند. 25 کارآزمایی در یک یا بیشتر موارد سوگیری، دارای خطر بالا درجه‌بندی شدند. در مقایسه با درمان ساختگی، تحریک آکوپوینت PC6 به طور معنی‌داری تهوع (RR: 0.68؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.60 تا 0.77؛ 40 کارآزمایی؛ 4742 شرکت‌کننده)، استفراغ (RR: 0.60؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.51 تا 0.71؛ 45 کارآزمایی؛ 5147 شرکت‌کننده) و نیاز به استفاده از داروی ضدتهوع نجات (RR: 0.64؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 0.73؛ 39 کارآزمایی؛ 4622 شرکت‌کننده) را کاهش داد. با توجه به این که بین کارآزمایی‌ها، ناهمگنی زیادی وجود داشت و به علاوه، با وجود محدودیت‌های مطالعه، کیفیت شواهد را کم برآورد کردیم. با استفاده از تحلیل دنباله‌ای کارآزمایی، برای هر دو پیامد اصلی به حجم و دامنه اطلاعات مورد نیاز دست یافتیم.
تحریک آکوپوینت PC6 با شش نوع مختلف از داروهای ضدتهوع و استفراغ (متوکلوپرامید (metoclopramide)، سایکلیزین (cyclizine)، پروکلرپرازین (prochlorperazine)، دروپریدول (droperidol)، اندانسترون (ondansetron) و دگزامتازون (dexamethasone)) مقایسه شد. تفاوت معنی‌داری بین تحریک آکوپوینت PC6 و داروی ضدتهوع و استفراغ در بروز تهوع (RR: 0.91؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 1.10؛ 14 کارآزمایی؛ 1332 شرکت‌کننده)، استفراغ (RR: 0.93؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.74 تا 1.17؛ 19 کارآزمایی؛ 1708 شرکت‌کننده)، یا نیاز به داروهای ضدتهوع نجات (RR: 0.87؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.65 تا 1.16؛ 9 کارآزمایی؛ 895 شرکت‌کننده) وجود نداشت. با توجه به محدودیت مطالعه، ما کیفیت شواهد را به صورت متوسط، درجه‌بندی کردیم. با استفاده از تحلیل‌های دنباله‌ای کارآزمایی، با مرز بی‌فایدگی تلاقی حاصل شد، قبل از آن‌که اندازه اطلاعات مورد نیاز برای هر دو پیامد اصلی پیشی بگیرد.
در مقایسه با داروهای ضدتهوع و استفراغ، ترکیبی از تحریک آکوپوینت PC6 و درمان نجات ضدتهوع و استفراغ، بروز استفراغ را کاهش داد (RR: 0.56؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.35 تا 0.91؛ 9 کارآزمایی؛ 687 شرکت‌کننده)، اما در مورد تهوع اینطور نبود (RR: 0.79؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.55 تا 1.13؛ 8 کارآزمایی؛ 642 شرکت‌کننده). به دلیل ناهمگونی قابل‌توجه بین کارآزمایی‌ها، محدودیت‌های مطالعه و عدم دقت، کیفیت شواهد بسیار کم بود. با استفاده از تحلیل دنباله‌ای کارآزمایی، با هیچ یک از مرزهای سود، آسیب یا بی‌فایدگی برای تهوع و استفراغ تلاقی حاصل نشد. نیاز به داروی نجات ضدتهوع و استفراغ در گروه مربوط به ترکیب تحریک آکوپوینت PC6 با ضد تهوع و استفراغ نسبت به گروه ضدتهوع و استفراغ کمتر بود (RR: 0.61؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.44 تا 0.86؛ 5 کارآزمایی؛ 419 شرکت‌کننده).
در 14 کارآزمایی بالینی، عوارض جانبی مربوط به تحریک آکوپوینت PC6، جزئی، گذرا و خود محدود شونده (به عنوان مثال تحریک پوست، تاول، قرمزی و درد) بود. تورش انتشار در نمودارهای قیفی (funnel plots) وجود نداشت.

شواهدی با کیفیت پایین از استفاده از تحریک آکوپوینت PC6 نسبت به درمان ساختگی، وجود دارد. در مقایسه با آخرین به‌روزرسانی در سال 2009، نیازی به کارآزمایی‌های بیشتر برای مقایسه با درمان ساختگی وجود ندارد. شواهدی با کیفیت متوسط نشان داد که هیچ تفاوتی بین آکوپوینت PC6 و درمان‌های ضدتهوع و استفراغ برای جلوگیری از تهوع و استفراغ پس از جراحی وجود ندارد. انجام کارآزمایی‌های بیشتر برای مقایسه تحریک آکوپوینت PC6 با داروهای ضدتهوع و استفراغ و نشان دادن تفاوت معنی‌دار بین آن‌ها، که یک یافته جدید در این به‌روزرسانی به حساب می‌آید، بیهوده است. شواهد بی‌نتیجه درباره حمایت از استفاده از یک استراتژی ترکیبی تحریک PC6 و داروی ضدتهوع نسبت به داروی پروفیلاکسی (prophylaxis) وجود دارد و انجام کارآزمایی‌های بیشتر با کیفیت بالاتر مورد نیاز است.