پیشینه
این مطالعه مروری بهروزرسانی مطالعه مروری ترامادول برای درد نوروپاتیک است که در سال 2006 منتشر شده است. هدف از بهروزرسانی، رساندن مطالعه مروری به استانداردهای کنونی بود. درد نوروپاتیک میتواند به علت ضایعه یا بیماریای ایجاد شود که دستگاه حسیجسمی را متاثر میکند، و ممکن از منشا مرکزی یا محیطی داشته باشد. درد نوروپاتی محیطی اغلب شامل علائمی است، مثل احساس سوزش، حساسیت غیر طبیعی به محرکهایی که بهطور طبیعی بدون درد هستند، یا یک افزایش حساسیت به محرکهایی که بهطور طبیعی بدون درد هستند. درد نوروپاتیک علامت شایعی در بسیاری از بیماریهای دستگاه عصبی محیطی است.
اهداف
بررسی اثربخشی ضد دردی ترامادول در مقایسه با دارونما یا دیگر مداخلات فعال در درمان درد نوروپاتیک مزمن در بزرگسالان، و عوارض جانبی همراه با استفاده از آن در کارآزماییهای بالینی.
روش های جستجو
برای این مطالعه مروری پایگاههای اطلاعاتی زیر را برای یافتن کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده، از ابتدا تا تاریخ ژانویه 2017 جستوجو کردیم: CENTRAL؛ MEDLINE، و Embase. همچنین، فهرست منابع مطالعات مروری و مطالعات بازیابی شده و مراکز ثبت کارآزماییهای بالینی آنلاین را بررسی کردیم.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای دوسوکور و تصادفیسازی شده را با مدت 2 هفته یا بیشتر گردآوری کردیم. این کارآزماییها ترامادول (با هر روش تجویز) را با دارونما یا دیگر درمانهای فعال در درمان درد نوروپایتک، با بررسی غیر عینی توسط شرکتکنندهها، مقایسه میکنند.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده این مطالعه مروری بهطور مستقل از هم دادهها را استخراج و کیفیت کارآزمایی و سوگیری (bias) بالقوه آنها را بررسی کردند. پیامدهای اولیه شرکتکنندههای با کاهش درد چشمگیر (حداقل کاهش 50% درد از حد پایه یا بهبود خیلی زیاد در مقیاس (PGIC ؛Patient Global Impression of Change)) یا کاهش متوسط درد (کاهش حداقل 30% از حد پایه یا بهبود زیاد یا خیلی زیاد در PGIC) بودند. در صورت امکان انجام تحلیل تجمعی، از دادههای دوتایی برای محاسبه خطر نسبی (RR) و از تعداد نیاز به درمان برای پیامد منفعتی بیشتر (NNT) یا پیامد مضر (NNH)، با استفاده از روشهای استاندارد استفاده کردیم. با استفاده از سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) کیفیت شواهد را بررسی و جدولهای «خلاصه یافتهها» را درست کردیم.
نتایج اصلی
6 مطالعه دوسوکور و تصادفیسازی شده را شامل 438 شرکتکننده با درد نوروپاتیک تعریف شده شناسایی کردیم. در هر مطالعه، ترامادول تقریبا با دوز 100 میلیگرم در روز شروع و طی 1 یا 2 هفته به حداکثر دوز 400 میلیگرم در روز یا حداکثر دوز قابل تحمل افزایش داده و سپس برای ادامه مطالعه حفظ شد. شرکتکنندهها حداقل 3 ماه بهدلیل سرطان، درمان سرطان، نورآلژی پس از زونا، نوروپاتی محیطی دیابتی، آسیب عصبی نخاع، یا پلینوروپاتی دچار دردهای متوسط یا شدیدی شده بودند. متوسط سن بیماران 50 تا 67 سال با تعداد برابر زن و مرد بود. کسانی که از مطالعه کنارگذاشته شدند، شامل افرادی بودند که بیماری همراه یا درد به علتهای دیگر داشتند. مدت مطالعه برای درمانها 4 تا 6 هفته بود، و 2 مطالعه طراحی عرضی داشتند.
همه مطالعات تمامی پیامدهای مورد نظر را گزارش نکردند، و دادههای محدودی برای پیامدهای درد وجود داشت. کاهش حداقل 50% شدت درد در 3 مطالعه گزارش شده بود (265 شرکتکننده؛ 110 رخداد). با استفاده از تحلیل اثرات تصادفی، 70/132 (53%) شرکتکننده کاهش حداقل 50% درد با ترامادول، و 40/133 (30%) با دارونما داشتند؛ خطر نسبی (RR) معادل 2.2 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 1.02 تا 4.6). NNT محاسبه شده با این دادهها 4.4 بود (95% فاصله اطمینان (CI): 2.9 تا 8.8). کیفیت شواهد برای این پیامد را پائین در نظر گرفتیم، بهدلیل اندازه کوچک مطالعات و مجموعه دادههای تجمعی؛ به دلیل اینکه فقط 110 رخداد وجود داشت، تحلیل شامل انواع مختلف درد نوروپاتیک بود، همه مطالعات حداقل یک خطر بالای سوگیری بالقوه داشتند، و مدت مطالعات کوتاه بود.
شرکتکنندههایی که ترامادول دریافت کردند نسبت به گروه دارونما عوارض جانبی بیشتری داشتند. گزارش هر گونه عارضه جانبی با ترامادول (58%) نسبت به دارونما (43%) (4 مطالعه؛ 266 شرکتکننده؛ 123 رخداد؛ RR: 1.6؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.2 تا 2.1؛ NNH: 4.2؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.8 تا 8.3) بیشتر بود. سندرم ترک با ترامادول (16%) نسبت به دارونما (3%) (6 مطالعه؛ 485 شرکتکننده؛ 45 رخداد؛ RR: 4.1؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.0 تا 8.4؛ NNH: 8.2؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 5.8 تا 14) بیشتر بود. فقط 4 رخداد عارضه جانبی جدی گزارش شد که بهطور واضحی هیچ ارتباطی با درمان نداشتند، و هیچ مرگی گزارش نشد. به دلیل اندازه کوچک، تعداد رخدادهای پائین، و مدت کوتاه مطالعات، کیفیت شواهد این پیامد را پائین یا خیلی پائین در نظر گرفتیم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
اطلاعات کمی درباره استفاده از ترامادول در درد نوروپاتیک وجود دارد که حاصل مطالعات کوچک با خطر سوگیری بالقوه است. این سوگیری طبیعتا منفعت ظاهری ترامادول را افزایش میدهد. شواهد منفعت ترامادول کیفیت پائین یا خیلی پائینی داشت، که به معنی این است که نمیتوان به اثر این دارو اطمینان داشت و احتمال اینکه این اثر از تخمین این مطالعه مروری نظاممند بسیار متفاوت باشد، بسیار زیاد است.
خلاصه به زبان ساده
ترامادول برای درمان درد نوروپاتیک
حرف آخر
شواهدی را با کیفیت پائینی پیدا کردیم که ترامادول خوراکی اثر منفعتی زیادی بر درد در افراد مبتلا به درد نوروپاتیک متوسط یا شدید دارد. این نتیجهها حاصل شواهد با کیفیت خیلی پائین است.
پیشینه
درد نوروپاتیک دردی است که بهطور خودبهخودی یا بهطور غیر طبیعی بهدلیل آسیب اعصاب به وجود میآید. این درد از دردی که به دنبال آسیب بافتی (افتادن، بریده شدن، یا سوختن) از طریق اعصاب سالم هدایت میشود، متفاوت است. درد نوروپاتیک اغلب با داروهای مختلفی درمان میشود و با داروهایی که برای دردهای حاصل از آسیب بافتی استفاده میشوند، و به آنها مسکن گفته میشود، متفاوت است.
مسکنهای اپیوئیدی (مثل مورفین) گاهی برای درمان درد نوروپاتیک استفاده میشود. مورفین از گیاه به دست میآید، اما بسیاری از اپیوئیدها در آزمایشگاه تولید میشوند. ترامادول اپیوئیدی است که در آزمایشگاه تولید میشود.
ویژگیهای مطالعه
در ژانویه 2017، کارآزماییهای بالینی را که از ترامادول برای درمان دردهای نوروپاتیک در بزرگسالان استفاده کرده بودند، جستوجو کردیم. 6 مطالعه مناسب معیارهای انتخابمان بود و شامل 438 شرکتکننده در گروههای ترامادول و دارونما میشد. مدت مطالعه بین 4 تا 6 هفته بود. این مطالعات همه پیامدهای مورد نظر را گزارش نکردند.
تعریف ما از یک نتیجه خوب کسی بود که کاهش درد زیادی داشت و میتوانست دارو را بدون عوارض جانبی دریافت کند.
نتایج اصلی
3 مطالعه کوچک گزارش کردند که درد به اندازه نصف یا بیشتر در برخی از بیماران کاهش مییابد. کاهش درد به اندازه نصف یا بیشتر در گروه ترامادول به صورت 5 از 10 و در گروه دارونما به صورت 3 از 10 بود. عوارض جانبی در گروه ترامادول به صورت 6 از 10 و در گروه دارونما به صورت 3 از 10 بود. در گروه ترامادول ترک دارو به علت عوارض جانبی به صورت 2 از 10 و در گروه دارونما به صورت صفر بود.
کیفیت شواهد
این شواهد اکثرا کیفیت پائین یا خیلی پائین داشتند. شواهد منفعت ترامادول کیفیت پائین یا خیلی پائینی داشت، به معنی این است که نمیتواند از اثر این دارو اطمینان داشت و احتمال اینکه این اثر از تخمین این مطالعه مروری نظاممند بسیار متفاوت باشد، بسیار زیاد است. مطالعات کوچک مثل مطالعات این مطالعه مروری، نتایج درمان را در مقایسه با اثرات مطالعات بزرگتر، بهتر و طولانیتر ممکن است بیشتر از حد تخمین بزند. همچنین، مشکلات دیگری وجود داشت که احتمالا باعث میشود نتایج بیش از حد تخمین زده شوند. شواهد با کیفیت پائین و نبود هیچ گونه منفعت چشمگیر به این معنی است که نیازمند کارآزماییهای جدید بزرگ قبل از مفید دانستن بودن ترامادول برای مدیریت درد نوروپاتیک، هستیم.