پیشینه
کمبود ویتامین A (VAD) یک مشکل سلامت عمومی در کشورهای با درآمد پایین تا متوسط است که 190 میلیون کودک با سن کمتر از 5 سال به آن مبتلا هستند و این مساله باعث نتایج بسیار بدی، شامل مرگ، میشود. بر اساس شواهد گذشته و نسخه قبلی این مطالعه مروری، سازمان جهانی بهداشت همچنان توصیه به مصرف مکمل ویتامین A برای کودکان با سن 6 تا 59 ماه میکند. از زمان انتشار قبلی این مطالعه مروری در سال 2010، دادههای جدیدی از کارآزماییهای تصادفی منتشرشده بهدست آمده، و این مطالعه بهروز، دادهها را باهم یکی و شواهد را مرور خواهد کرد.
اهداف
بررسی اثرات مکمل ویتامین A (VAS) برای پیشگیری از م=ناخوشی و مرگومیر در کودکان با سن 6 ماه تا 5 سال.
روش های جستجو
برای این مطالعه مروری، در مارس 2016 CENTRAL؛ Ovid MEDLINE؛ Embase؛ 6 پایگاه اطلاعاتی دیگر، و 2 مرکز ثبت کارآزمایی را جستوجو کردیم. همچنین، فهرست منابع را بررسی و با سازمانها و پژوهشگران مرتبط برای شناسایی مطالعات بیشتر تماس برقرار کردیم.
معیارهای انتخاب
کارآزماییهای تصادفی و کنترلشده (RCT) و RCTهای خوشهای که اثر VAS ترکیبی را بر کودکان با سن 6 ماه تا 5 سال در جامعه ارزیابی کردند. کودکان بستری در بیمارستان یا مبتلا به بیماری یا عفونت را کنار گذاشتیم. همچنین، مطالعاتی که اثرات غنیسازی غذا، مصرف غذاهای غنی از ویتامین A، یا مکملهای بتا-کاروتن را ارزیابی کردند، کنار گذاشته شدند.
گردآوری و تحلیل دادهها
برای این بهروزرسانی، 2 نویسنده مطالعه مروری مستقلا مطالعات را برای انتخاب بررسی و دادهها را خلاصه و با بحث اختلافهای موجود را حل کردند. برای نتایج، شامل عوارض جانبی، بینایی، بیماری، مرگومیر با هر علت و با هر علت خاصی متاآنالیز انجام دادیم. از رویکرد GRADE (نظام درجه بندی کیفیت شواهد و قدرت توصیه ها) برای بررسی کیفیت شواهد استفاده کردیم.
نتایج اصلی
47 مطالعه (که 4 مطالعه آن در این مطالعه مروری جدید هستند) را با مجموع تقریبا 1223856 کودک گردآوری کردیم. مطالعات در 19 کشور انجام شدهاست: 30 مطالعه (63%) در آسیا (16 مطالعه در هند)؛ 8 مطالعه (17%) در آفریقا؛ 7 مطالعه (15%) در آمریکای لاتین، و 2 مطالعه (4%) در استرالیا. حدود یکسوم از مطالعات در شهر/حاشیه شهر، و نیمی در مناطق روستایی انجام شده بود؛ و بقیه مطالعات، منطقه مطالعه را گزارش نکردند. در اکثر مطالعات تعداد دختر و پسر برابر و مدت آنها حدود 1 سال بود. مطالعات گردآوریشده خطر تورش (risk of bias) کلی متفاوتی داشتند؛ اما، شواهد نتایج اولیه خطر تورش پایینی داشت. فراتحلیل مرگومیر با هر علتی، شامل 19 مطالعه (1202382 کودک) بود. در طولانیترین پیگیری، کاهشی به میزان %12 در خطر مرگومیر با هر علتی برای ویتامین A در مقایسه با کنترل با استفاده از یک مدل اثر-ثابت (fixed-effect model) وجود داشت (نسبت خطر (RR): 0.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.83 تا 0.93؛ شواهد با کیفیت بالا). این نتیجه نسبت به انتخاب مدل حساس بود، و یک فراتحلیل اثرات-تصادفی (random-effects)، یک تخمین خلاصه (summary estimate) متفاوتی را نشان داد (24% کاهش: RR: 0.76؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.66 تا 0.88)؛ اما، فاصلههای اطمینان با فاصلههای اطمینان مدل اثر-ثابت همپوشانی داشت. 9 کارآزمایی مرگومیر به علت اسهال را گزارش و برای VAS کاهش کلی به میزان %12 نشان دادند (RR: 0.88؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.79 تا 0.98؛ 1098538 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بالا). هیچ اثر مهمی برای VAS بر مرگومیر به علت سرخک، بیماری تنفسی، و مننژیت وجود نداشت. VAS رخداد اسهال (RR: 0.85؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.82 تا 0.87؛ 15 مطالعه؛ 77946 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پایین) و سرخک (RR: 0.50؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.37 تا 0.67؛ 6 مطالعه؛ 19566 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) را کاهش داد. اما، هیچ اثر مهمی بر رخداد بیماری تنفسی یا بستری در بیمارستان به دلیل اسهال یا پنومونی وجود نداشت. خطر استفراغ در 48 ساعت اول دادن VAS افزایش یافت (RR: 1.97؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.44 تا 2.69؛ 4 مطالعه؛ 10541 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط).
نتیجهگیریهای نویسندگان
مکمل ویتامین A با کاهش معنادار بالینی در مرگومیر و موربیدیتی در کودکان همراه است. بنابراین، به حفظ سیاست تجویز جهانی مکمل برای کودکان زیر 5 سال در جمعیتهای در معرض خطر VAD توصیه میشود. کارآزماییهای کنترلشونده با دارونمای بیشتر در مورد VAS در کودکان بین 6 ماه تا 5 سال نتیجهگیریهای این مطالعه مروری را تغییر نخواهد داد، اگرچه به مطالعاتی که دوزهای مختلف و روشهای مختلف تجویز مکمل را بررسی کنند، نیاز است. در جمعیتهایی که کمبود ویتامین A در آنها اثبات شده، انجام کارآزماییهای کنترلشونده با دارونما غیراخلاقی خواهد بود.
خلاصه به زبان ساده
مکمل ویتامین A برای پیشگیری از موربیدیتی و مرگ در کودکان با سن 6 ماه تا 5 سال
پیشینه
کمبود ویتامین A (VAD) یک مشکل سلامت عمومی در کشورهای با درآمد پایین تا متوسط است و 190 میلیون کودک با سن کمتر از 5 سال به آن مبتلا هستند. VAD کودکان را مستعد افزایش خطر ابتلا به طیفی از بیماریها میکند، مثل بیماریهای تنفسی، اسهال، سرخک، و مشکلات چشمی، که میتوانند باعث مرگ شوند. مطالعات گذشته نشان میدهند که دادن ویتامین A صناعی به کودکان با سن 6 ماه تا 5 سال که در معرض خطر VAD قرار دارند، میتواند خطر مرگ و برخی از بیماریها را کاهش دهد.
سوال مطالعه مروری
هدف این مطالعه مروری ارزیابی اثر مکمل ویتامین A (VAS) سنتتیک در مقایسه با دارونما (قرصهای ساختگی) یا عدممداخله برای پیشگیری از ناخوشی و مرگ در کودکان با سن 6 ماه تا 5 سال بود.
روشهای جستوجومروری
پایگاههای اطلاعاتی مختلفی را که دارای نتایج منتشرشده و منتشرنشده مطالعات پزشکی هستند، جستوجو کردیم. فقط مطالعات تصادفی و کنترلشده (RCT: مطالعهای که در آن شرکتکنندهها به صورت تصادفی به یک یا چند گروه تقسیم میشوند) را گردآوری کردیم؛ این مطالعات بهترین نوع مطالعات تجربی در منابع پژوهشی هستند. برای به دستآوردن تخمینهای کلی اثرگذاری VAS بر بیماری و مرگ، نتایج را از نظر ریاضی با هم ترکیب کردیم. جستوجوی منابع تا تاریخ مارس 2016 بهروز است.
ویژگیهای مطالعه
این مطالعه مروری شامل 47 RCT با مجموع 1223856 کودک است. مطالعات در 19 کشور انجام شده: 30 مطالعه (63%) در آسیا (16 مطالعه در هند)؛ 8 مطالعه (17%) در آفریقا؛ 7 مطالعه (15%) در آمریکای لاتین، و 2 مطالعه (4%) در استرالیا. سن متوسط کودکان حدود 33 ماه بود. در اکثر مطالعات تعداد دختر و پسر برابر و مدت مطالعه حدود 1 سال بود. کیفیت مطالعات گردآوریشده متفاوت بود؛ اما، اینکه نرخهای مرگ با خطاهای بالقوه در انجام مطالعات متاثر شود، محتمل نبود.
نتایج کلیدی
دادههای اثر تجویز VAS برای پیشگیری از مرگ در 19 مطالعه گردآوریشده وجود داشت، و نتایج ترکیبشده نشان میدهد که ویتامین A خطر کلی مرگ و مرگ را در اثر اسهال به میزان %12 کاهش میدهد. ویتامین A به طور اختصاصی مرگ به علت سرخک، عفونتهای تنفسی، یا مننژیت را کاهش نمیدهد، اما میتواند رخدادهای جدید اسهال و سرخک را کاهش دهد. دادن ویتامین A سنتتیک به کودکان در معرض خطر VAD، خطر شبکوری را کاهش و نیز سطوح ویتامین A را در خون آنها افزایش میدهد. تنها عارضه جانبی، خطر استفراغ در 48 ساعت اول دادن ویتامین A با دوزهای زیاد (بر اساس توصیه سازمان جهانی بهداشت) بود.
کیفیت شواهد
با استفاده از رویکرد GRADE کیفیت کلی شواهد را رتبهبندی کردیم. رویکرد GRADE معایب روششناسی در مطالعات، ثبات گزارشدهی نتایج، میزان به کارگیری نتایج را در دیگر موقعیتها، و اثرگذاری درمانها را در نظر میگیرد. بر اساس این معیارها، کیفیت کلی شواهد را برای منفعت VAS در مقابل خطر کلی مرگ و مرگ به علت اسهال، بالا در نظر گرفتیم. برای نتایج دیگر، کیفیت شواهد پایین تا متوسط بود. یک مطالعه بزرگ که به تازگی انجام شده، و شامل حدود 1 میلیون کودک است، هیچ اثری را از VAS نشان نداد؛ اما، وقتی این مطالعه با دیگر مطالعات (مطالعاتی که به خوبی انجام شدهبودند) ترکیب شد، VAS همچنان اثرات منفعتی برای جلوگیری از مرگ و بیماری داشت. به طور خلاصه، VAS میتواند خطر بیماری و مرگ را در کودکان با سن 6 تا 59 ماه که در معرض خطر VAD قرار دارند، کاهش دهد.