پیشینه
درد یک عارضه شایع در درمان ارتودنسی است. که نسبت به مقدار نیروی اعمال شده به دندان افزایش مییابد و نوع استفاده از دستگاه ارتودنسی نیز میتواند بر شدت درد تاثیر بگذارد. درد در طول درمان ارتودنسی نشان داده که شایعترین دلیل برای افرادی است که مایل به قطع درمان هستند، و بهعنوان بدترین جنبه درمان شناخته شده است. اگر چه روشهای دارویی تسکین درد مورد بررسی قرار گرفتهاند، در مورد اینکه کدام یک از داروهای مسکن مناسبتر هستند و اینکه آیا داروهای بیحسی پیشگیرانه مفید هستند یا خیر، در میان ارتودنتیستها عدم اطمینان وجود دارد. ما این مطالعه مروری کاکرین را انجام دادیم تا شواهد بینالمللی مربوط به اثربخشی داروهای بیحسی را در جلوگیری از این عوارض جانبی ناخواسته همراه با درمان ارتودنسی ارزیابی و خلاصه کنیم.
اهداف
اهداف این مطالعه مروری عبارتند از:
- اثربخشی مداخلات دارویی برای تسکین درد در طول درمان ارتودنسی؛
- آیا در اثرات بیحسی ارائه شده توسط انواع مختلف، اشکال و دوزهای بیحسی در طول درمان ارتودنسی تفاوتی وجود دارد یا خیر.
روش های جستجو
متخصص اطلاعات سلامت دهان در کاکرین پایگاههای زیر را جستوجو کرد: پایگاه ثبت کارآزماییهای سلامت دهان در کاکرین (تا 19 جون 2017)، پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trials؛ کتابخانه کاکرین the Cochrane Library، شماره 7، 2016)، MEDLINE Ovid (از 1946 تا 19 جون 2017)، Embase Ovid (از 1980 تا 19 جون 2017)، CINAHL EBSCO (Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature؛ از 1937 تا 19 جون 2017). برای کارآزماییهای در حال انجام در 19 جون 2017، پایگاه ثبت کارآزماییهای سلامت موسسه ملی آمریکا US National Institutes of Health Trials Registry (ClinicalTrials.gov) و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت World Health Organization International Clinical Trials Registry Platform جستوجو شد. هنگام جستوجو در پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی، هیچ محدودیتی از نظر زبان یا تاریخ انتشار اعمال نشد.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده (RCT) را مربوط به کنترل درد در طول درمان ارتودنسی انتخاب کردیم. درد میتوانست در یک مقیاس آنالوگ بصری (VAS)، مقیاس رتبهبندی عددی (NRS) یا مقیاس قطعی اندازهگیری شود.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری بهطور مستقل نتایج جستوجو را غربالگری، و توافق کردند که مطالعات انتخاب شوند و اطلاعات مربوط به روشها، شرکتکنندگان، مداخلات، پیامدها، آسیبها و نتایج را از مطالعات انتخاب شده استخراج کنند. ما حل هرگونه اختلاف و عدم توافق را از طریق بحث برنامهریزی کردیم. ما از «ابزار خطر سوگیری (Bias)» کاکرین برای ارزیابی خطر سوگیری در مطالعات استفاده کردیم.
نتایج اصلی
ما 32 RCT مرتبط را شناسایی کردیم که 3110 شرکتکننده را در سنین 9 تا 34 سال انتخاب کردند که از این تعداد توانستیم 2348 شرکتکننده را در تجزیهوتحلیلهای خود انتخاب کنیم. 17 مطالعه از این مطالعات بیش از دو بازو داشتند. ما توانستیم از دادههای 12 کارآزمایی در متاآنالیز (meta-analysis) استفاده کنیم که مسکنهای بیحسی را در مقابل کنترل (عدم درمان یا پلاسبو) مقایسه کردند؛ 9 مطالعه داروهای غیراستروئیدی ضد التهابی (NSAID ؛non-steroidal anti-inflammatories) را در مقابل پاراستامول (paracetamol)؛ و 2 مطالعه ایبوپروفن را برای کنترل درد، قبل و بعد از درمان ارتودنسی مقایسه کردند. یک مطالعه دادههایی را برای مقایسه NSAIDها در مقابل بیحسی موضعی ارائه کرد.
ما شواهدی با کیفیت متوسط یافتیم که نشان دادند بیحسیها، درد بعد از درمان ارتودنسی را در مقایسه با عدم درمان یا پلاسبو در 2 ساعت (میانگین تفاوت (MD): 11.66 - میلیمتر در 0 تا 100 میلیمتر VAS؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 16.15 - تا 7.17 - ؛ 10 مطالعه؛ 685 شرکتکننده)، 6 ساعت (MD: 24.27 - میلیمتر در یک VAS؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 31.44 - تا 17.11 - ؛ 9 مطالعه؛ 535 شرکتکننده) و 24 ساعت (MD: 21.19 - میلیمتردر یک VAS؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 28.31 - تا 14.06 - ؛ 12 مطالعه، 1012 شرکتکننده) بهطور موثری کاهش دادند.
ما هیچ شواهدی از تفاوت در اثربخشی NSAID و پاراستامول در 2، 6 و 24 ساعت نیافتیم (MD: 0.51 - در 24 ساعت؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 8.93 - تا 7.92؛ 9 مطالعه؛ 734 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت پائین).
شواهد با کیفیت بسیار پائین نشان داد که دریافت ایبوپروفن پیشگیرانه در 2 ساعت پس از درمان، تسکین درد بهتری داشت (MD: 11.30 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 16.27 - تا 6.33 - ؛ 1 مطالعه؛ 41 شرکتکننده)، با این حال تفاوت در 6 یا 24 ساعت دیگر معنیدار نبود.
یک مطالعه واحد با 48 شرکتکننده NSAIDهای موضعی را در مقابل بیحسی موضعی مقایسه کرد و هیچ شواهدی از تفاوت در اثربخشی مداخلات نشان نداد (شواهد با کیفیت بسیار پائین).
استفاده از بیحسی نجات (rescue analgesia) بهطور ضعیف گزارش شد. شواهد با کیفیت بسیار پائین، شواهدی از تفاوت بین شرکتکنندگان دریافتکننده ایبوپروفن و شرکتکنندگان دریافتکننده پاراستامول نشان نداد (خطر نسبی (RR): 1.5؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.6 تا 3.6). همچنین شواهدی مبنی بر تفاوت بین گروهها در مورد احتمال نیاز به بیحسی نجات هنگامی که ایبوپروفن بهصورت پیشگیرانه مصرف شد در مقایسه با پس از درمان، یافت نشد (RR: 0.8؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.3 تا 1.9).
عوارض جانبی در یک مطالعه شناسایی شد که در آن یک شرکتکننده مبتلا به راش پوستی و نیاز به درمان با آنتیهیستامین (antihistamines) داشت. این موضوع قبلا بهعنوان حساسیت شدید به پاراستامول تشخیص داده شده بود.
نتیجهگیریهای نویسندگان
داروهای بیحسی در کاهش درد پس از درمان ارتودنسی موثرتر از پلاسبو یا عدم درمان هستند. شواهد با کیفیت پائین تفاوتی در اثربخشی NSAIDهای سیستمیک در مقایسه با پاراستامول، یا NSAIDهای موضعی در مقایسه با بیحسی موضعی نشان ندادند. تحقیقات بیشتری با کیفیت بالا برای بررسی این مقایسهها و ارزیابی پیشگیرانه در برابر تجویز بیحسیها پس از درمان ضروری هستند.
خلاصه به زبان ساده
داروهای مسکن برای تسکین درد ناشی از درمان ارتودنسی
سوال مطالعه مرور
آیا داروهای مسکن، که قبل یا بعد از درمان ارتودنسی مصرف میشوند، به تسکین درد کمک میکنند؟ اگر چنین است، کدامیک از داروهای مسکن بهتر عمل میکنند؟
پیشینه
درد عارضه جانبی شایع درمان ارتودنسی است. درد ناشی از درمان ارتودنسی ممکن است بسته به میزان نیروی اعمال شده و نوع استفاده از بریسها (brace) متفاوت باشد. این درد ممکن است در چند روز اول بعد از درمان نیز تغییر کند. درد بهعنوان بدترین جنبه درمان شناخته شده و شایعترین دلیل برای افرادی است که مایل به قطع درمان ارتودنسی هستند. بهنظر میرسد که داروهای مسکن، درد ناشی از بلعیدن یا اعمال مستقیم به نواحی زخمی دهان را پس از درمان تسکین میبخشند، درمان با بریس راحتتر و قابل قبولتر است. این داروهای مسکن اغلب ارزان هستند، به راحتی در دسترس هستند، به آسانی استفاده میشوند و منجر به عوارض جانبی جدی نمیشوند.
ویژگیهای مطالعه
نویسندگانی که با پایگاه سلامت دهان در کاکرین کار میکنند، یک مطالعه مروری از مطالعات موجود انجام دادند و شواهد تا 19 جون 2017 موجود است. این مطالعه مروری 32 مطالعه منتشر شده را از سال 1993 تا 2016 انتخاب کرد که در آنها 3110 شرکتکننده 9 تا 34 ساله (2348 شرکتکننده در تجزیهوتحلیلها حضور داشتند) بهصورت تصادفی به گروههای دریافت کننده داروهای زیر اختصاص داده شدند:
1- داروهای مسکن در مقابل عدم درمان،
2- داروهای مسکن در مقابل پلاسبو (داروی مصنوعی یا ساختگی)،
3- یک داروی مسکن در مقابل یک داروی مسکن متفاوت، یا
4- یک داروی مسکن که در فواصل زمانی مختلف مصرف شده است.
در این مطالعه شدت درد تجربه شده توسط شرکتکنندگان مقایسه شد. تقریبا تمام شواهد از بزرگسالانی به دست آمد که از داروهای مسکن در برابر عدم درمان استفاده کردند، یا از یک داروی مسکن در مقایسه با یک داروی مسکن دیگر استفاده کردند. این شواهد به دو گروه اصلی تقسیم شدند:
1- بزرگسالان دریافت کننده پاراستامول؛ یا
2- بزرگسالان دریافت کننده داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID).
همچنین تعداد کمی از شواهد، اثر بیحسی موضعی و مواد مخدر (ترامادول) را مورد بررسی قرار دادند.
نتایج اصلی
داروهای مسکن در مقابل پلاسبو یا عدم درمان
ما شواهدی یافتیم که نشان دادند پاراستامول،NSAID ها و بیحسیهای موضعی در کاهش شدت درد در 2 ساعت، 6 ساعت و 24 ساعت پس از درمان ارتودنسی در مقایسه با گروه پلاسبو یا عدم درمان مؤثر هستند.
NSAID در مقابل پاراستامول
ما شواهد روشنی از تفاوت بین اثر ایبوپروفن و پاراستامول برای کاهش شدت درد در 2 ساعت، 6 ساعت یا 24 ساعت پس از جاگذاری جداکنندهها (بین دندانها) یا جاگذاری یک مفتول قوسی جهت هم تراز کردن نیافتیم.
NSAID پیشگیرانه در مقابل NSAID پس از درمان
ما شواهد با کیفیت بسیار پایینی یافتیم که نشان دادند مصرف ایبوپروفن 1 ساعت قبل از جاگذاری جداکننده در مقایسه با مصرف ایبوپروفن پس از درمان، شدت درد را 2 ساعت بعد از آن کاهش میدهد. با این وجود، در 6 ساعت و 24 ساعت، ما هیچ تفاوت واضحی مشاهده نکردیم/تشخیص ندادیم.
NSAID در برابر بیحس کننده موضعی
شواهدی مبنی بر تفاوت بین مداخلات وجود نداشت.
کیفیت شواهد
کیفیت شواهد موجود برای پیامد اصلی تسکین درد از متوسط تا پائین است، در حالی که کیفیت سایر شواهد بسیار پائین بود. ما فقط یک مطالعه را در معرض خطر پائین سوگیری قضاوت کردیم.