پیشینه
آسیب تروماتیک مغزی (TBI) یکی از معضلات مهم سلامت عمومی و یکی از دلایل اصلی مرگومیر در سراسر جهان است. بار TBI به طور نامتناسبی بر کشورهای کمدرآمد و با درآمد متوسط تاثیر میگذارد. پرفشاری خون داخل جمجمه بیشترین علت مرگ و معلولیت در افراد مبتلا به آسیب تروماتیک مغزی است. مداخلات ویژه در بخش مراقبتهای ویژه ضروری است تا عوامل کاهش آسیب ثانویه مغز پس از ضربه را به حداقل برسانند. موقعیتهای درمانی سر (درجههای مختلف بالا بردن سر تخت (HBE)) به عنوان یک روش ارزان و ساده برای جلوگیری از آسیبهای ثانویه مغزی در این افراد پیشنهاد شده است. هدف از این مطالعه مروری، ارزیابی شواهد مربوط به اثرات بالینی موقعیتهای مختلف پشتی سر بر پیامدهای مهم بالینی یا، درصورتی که موجود نباشد، بر پیامدهای جایگزین مربوطه است.
اهداف
ارزیابی اثرات بالینی و فیزیولوژیکی HBE در حین مراقبتهای ویژه در افراد مبتلا به TBI شدید.
روش های جستجو
ما پایگاه اطلاعاتی الکترونیکی زیر را از زمان آغاز به کار آنها تا ماه مارچ 2017 جستوجو کردیم: ثبت تخصصی گروه آسیبها و صدمات در کاکرین (Cochrane Injuries Group Trials Register)، CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase؛ سه پایگاه اطلاعاتی دیگر و دو مرکز ثبت تخصصی کارآزماییهای بالینی. متخصص اطلاعات گروه آسیبها و صدمات در کاکرین، جستوجوها را انجام داد.
معیارهای انتخاب
ما تمام کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCT ؛Randomised Controlled Trials) را که شامل افراد مبتلا به TBI بودند و تحت موقعیتهای مختلف HBE قرار گرفتند؛ انتخاب کردیم. مطالعات ممکن بود دارای طرح موازی یا متقاطع باشند. ما بزرگسالان و کودکان دو ساله به بالا مبتلا به TBI شدید (نمره کمای گلاسکوی کمتر از 9؛ Glasgow Coma Scale؛ GCS) را وارد این مطالعه کردیم. ما مطالعات انجام شده را روی کودکان کمتر از دو ساله به دلیل جمجمه ناپایدار در آنان حذف کردیم. ما هرگونه HBE درمانی شامل سوپاین (تخت) یا درجههای مختلف ارتفاع سر با یا بدون قرارگیری زانو یا ترندلنبرگ معکوس را در حین مدیریت حاد TBI انتخاب کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده مطالعه مروری بهطور مستقل همه عناوین و خلاصهها را بررسی کردند، و مواردی که بهوضوح تمام معیارهای انتخاب را برآورده نکردند؛ حذف نمودند. و دادههای حاصل از مطالعات انتخاب شده را به یک فرم استخراج اطلاعات که بهطور خاص برای این مطالعه مروری طراحی شده بود، منتقل نمودند. موارد گزارش چندگانه وجود نداشت. هر نویسنده مطالعه مروری بهطور مستقل به بررسی خطر سوگیری (Bias) را از طریق ارزیابی تولید توالی، پنهان کردن تخصیص، کورسازی، دادههای ناکامل مربوط به پیامد، گزارش پیامد انتخابی و سایر منابع سوگیری پرداختند.
نتایج اصلی
ما در این مطالعه مروری سه مطالعه کوچک با طرح متقاطع را انتخاب کردیم که شامل 20 شرکتکننده (11 بزرگسال و 9 کودک) بودند. پیامد اولیه ما مرگومیر بود و یک مورد مرگ تا زمان پیگیری در 28 روز پس از پذیرش بیمارستان مشاهده شد. این کارآزماییها پیامد ثانویه بالینی کیفیت زندگی، GCS و معلولیت را اندازهگیری نکردند. مطالعات انتخاب شده فقط اطلاعات پیامدهای ثانویه فشار داخل جمجمه (ICP)، فشار خون مغزی (CPP) و عوارض جانبی را فراهم آوردند.
ما نمیتوانستیم نتایج را با هم ترکیب کنیم؛ چون دادهها در فرمتهای مختلف ارائه شده و یا دادههای عددی ارائه نشدند. ما تفاسیر نقلقول دادههای موجود را انتخاب کردیم.
خطر کلی سوگیری در مطالعات، به دلیل گزارش ضعیف این روشها ناشناخته بود. برای پیامد ICP بین مطالعات سازگاری وجود نداشت و اندازه نمونهها کوچک بود یا طول فواصل اطمینان برای همه پیامدها بزرگ. بنابراین ما کیفیت شواهد را برای همه پیامدها بسیار پائین ارزیابی کردیم و نتایج مطالعات را به صورت مجزا در اینجا ارائه نکردیم. ما شواهد کافی برای نتیجهگیری در مورد تاثیر HBE در مدیریت مراقبتهای ویژه افراد مبتلا به TBI نداریم.
نتیجهگیریهای نویسندگان
فقدان سازگاری در میان مطالعات، کمبود دادهها و فقدان شواهد برای نشان دادن همبستگی بین اندازهگیریهای فیزیولوژیکی مانند ICP، CCP و پیامدهای بالینی، به این معنی است که ما در مورد اثرات HBE در حین مدیریت مراقبتهای ویژه در افراد مبتلا به TBI شدید مطمئین نیستیم.
کارآزماییهای به خوبی طراحی شده و بزرگتر که پیامدهای بالینی درازمدت را اندازهگیری کنند، مورد نیاز است تا بدانیم چگونه و چه موقع موقعیتهای مختلف سر میتواند مدیریت TBI شدید را تحت تاثیر قرار میدهند.
خلاصه به زبان ساده
بالا بردن سر طی مراقبتهای ویژه در افرادی که آسیب مغزی شدید دارند
سوال مطالعه مروری
چگونه موقعیت تخت در قسمت کمر (و بنابراین موقعیت سر) بر افرادی که صدمه سر داشتهاند و موجب آسیب جدی مغزی شده است تاثیر میگذارد؟
پیشینه
فشار بالا در داخل جمجمه (فشار خون داخل جمجمه) به دلیل تورم شایعترین علت مرگ و ناتوانی در افراد تروماتیک مغزی است. اینکه چقدر فرد مبتلا به فشارخون داخل جمجمه بهبود مییابد؛ اغلب به نحوه درمان بستگی دارد. بعضی افراد فکر میکنند که برخی از موقعیتهای پشتی بستر (به نام «ارتفاع قسمت سر تخت» یا HBE) ممکن است این فشار را تحت تأثیر قرار داده و بهبودی فرد را بهبود بخشد. موقعیت پشت صندلی یک مداخله ساده و ارزان است. این موضوع بسیار مهم است زیرا بیشتر آسیبهای مغزی در کشورهای با درآمد کم و متوسط با سیستمهای سلامت نسبتا توسعهنیافته و منابع کمی برای مقابله با آسیب مغزی اتفاق میافتد.
زمان انجام پژوهش
در مارچ 2017 نویسندگان مطالعه مروری برای یافتن مطالعات تصادفیسازی شده جستوجو کردند.
ویژگیهای مطالعه
ما سه مطالعه کوچک را با مجموع 20 نفر (11 بزرگسال و 9 کودک) پیدا کردیم. این مطالعات یک طراحی متقاطع داشتند (شرکتکنندگان، مداخلات مطالعه را به صورت تصادفی دریافت کردند و خودشان به عنوان کنترل در نظر گرفته شدند) و به بررسی تاثیر موقعیتهای مختلف سر پرداختند. محققان فشار داخل جمجمه (فشار اینتراکرانیال جمجمه (ICP) و گرادیان فشار را که باعث جاری شدن خون به مغز (فشار خون مغزی (CPP)) میشد؛ اندازهگیری کردند. دو مطالعه توسط گرنتهای تحقیقاتی از دپارتمان بهداشت ملی تامین شد و در یک مطالعه هیچ بودجهای دریافت نشد.
نتایج اصلی
در زمان پیگیری 28 روز پس از پذیرش بیمارستان، یک کودک فوت کرد. هیچیک از مطالعات کیفیت زندگی، مقیاس کومای گلاسکو (یک معیار از اندازه آگاهی فرد) و یا ناتوانی را مورد بررسی قرار نداد. این مطالعات نتایج متنوعی را به دست آوردند و اطمینان ما به این نتایج بسیار پائین است؛ بنابراین ما شواهد را قابل اعتماد در نظر نگرفتیم. در هیچیک از مطالعات هیچ نشانهای از تغییر در CPP در موقعیتهای مختلف پشتی یافت نشد. نتایج برای ICP بیشتر مخلوط بودند، اما هنوز شواهد قانعکنندهای وجود ندارد که بتوان گفت HBE وضعیت ICP را تغییر میدهد. شواهد کافی برای گفتن اینکه آیا مداخله ایمن است، وجود ندارد. یک کودک در واکنش به مداخله، دچار افزایش ICP شد، که وقتی ارتفاع بستر به حالت عادی بازگردانده شد، کاهش یافت. ما در مورد اثرات موقعیتهای مختلف پشتی در افرادی که آسیب جدی مغزی دارند، مطمئن نیستیم.
کیفیت شواهد
به دلیل تغییرات در پاسخ فیزیولوژیکی در شرکتکنندگان مطالعه، خطر سوگیری نامعلوم در روشهای مطالعه و تعداد کم نمونهها در هر مطالعه، شواهد موجود برای این سوال تحقیق بسیار پائین است.
نتیجهگیریها
ما در مورد اثر موقعیتهای مختلف پشتی در افرادی که آسیب جدی مغزی دارند، مطمئن نیستیم. کارآزماییهای به خوبی طراحی شده و بزرگتری مورد نیاز است. کارآزماییها همچنین باید پیامدهای درست بیماران را در مدت زمانی طولانی برای درک اینکه چگونه و چه موقع موقعیتهای مختلف پشتی سر میتواند بر افراد دارای آسیب مغزی تاثیر بگذارد، اندازهگیری کنند.