پیشینه
سرطان معده سومین علت شایع مرگ ناشی از سرطان در سراسر دنیا است. افراد آلوده به هلیکوباکتر پیلوری در مقایسه با افرادی که آلوده نیستند، با شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان معده روبرو هستند. ریشهکنی هلیکوباکتر پیلوری در افراد سالم و بدون علامت در جمعیت عمومی ممکن است بروز سرطان معده را کاهش دهد، اما اهمیت این اثر نامشخص است.
اهداف
ارزیابی اثربخشی ریشهکنی هلیکوباکتر پیلوری در افراد سالم بدون علامت در جمعیت عمومی در کاهش بروز سرطان معده.
روش های جستجو
ما کارآزماییهایی را با جستوجو در پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبت شده کاکرین (CENTRAL؛ Cochrane Central Register of Controlled Trials) (شماره 11، 2013)، MEDLINE (از 1946 تا دسامبر 2013) و EMBASE (از 1974 تا دسامبر 2013) شناسایی کردیم. ما در فهرست منابع به دست آمده از کارآزماییهای انتخاب شده بوسیله جستوجوی الکترونیکی، برای شناسایی کارآزماییهای مرتبط، بهصورت دستی هم جستوجو کردیم. ما چکیدههای منتشر شده را از مجموعه مقالات کنفرانسهای هفته گاستروانترولوژی اتحادیه اروپا (United European Gastroenterology Week) (منتشر شده در نشریه Gut) و هفته بیماریهای گوارشی (Digestive Disease Week) (منتشر شده در نشریه Gastroenterology) بین سالهای 2001 و 2003 به صورت دستی بررسی کردیم. ما با اعضای گروه مطالعات مروری بیماریهای دستگاه گوارش فوقانی و پانکراس کاکرین و متخصصین در این حوزه تماس گرفتیم و از آنها خواستیم جزئیات بیشتری را از کارآزماییهای بالینی برجسته و هرگونه دادههای مرتبط منتشر نشده برای ما فراهم کنند.
معیارهای انتخاب
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده را تجزیه و تحلیل کردیم که در آنها حداقل یک هفته درمان هلیکوباکتر پیلوری با پلاسبو یا عدم درمان، در پیشگیری از پیشرفت بعدی سرطان معده در بزرگسالان سالم و بدون علامت که تست هلیکوباکتر پیلوری آنها مثبت گزارش شده بود، مقایسه شده بود. کارآزماییها باید شرکتکنندگان را برای حداقل 2 سال پیگیری کرده و به داشتن حداقل 2 شرکتکننده مبتلا به سرطان معده به عنوان یک پیامد نیاز بود. ما سرطان معده را به صورت هرگونه آدنوکارسینومای معده، شامل انواع اینتستینال (تمایزیافته) یا منتشر (تمایزنیافته)، با یا بدون هیستولوژی اختصاصی، تعریف کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
ما دادههای بروز سرطان معده، بروز سرطان مری، مرگهای ناشی از سرطان معده، مرگهای ناشی از هرعلتی را و عوارض جانبی مربوط به درمان را گردآوری کردیم.
نتایج اصلی
6 کارآزمایی مناسب همه معیارهای ما بودند و دادههای قابل استخراجی نیز داشتند. 3 کارآزمایی خطر کم سوگیری (bias)، یک کارآزمایی در معرض خطر نامشخص و 2 کارآزمایی در معرض خطر بالای سوگیری قرار داشتند. 5 کارآزمایی در جمعیت آسیایی انجام شده بودند. برای پیشگیری از پیشرفت بعدی سرطان معده، ریشهکنی هلیکوباکتر پیلوری بر پلاسبو یا عدم درمان ارجحیت داشت (خطر نسبی (RR) پیشرفت بعدی سرطان معده: 0.66؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.46 تا 0.95؛ 6 کارآزمایی؛ 6497 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). فقط یک کارآزمایی اثرات ریشهکنی هلیکوباکتر پیلوری را بر پیشرفت بعدی سرطان مری گزارش کرد (2 (0.2%) نفر میان 817 شرکتکننده که در گروه درمان ریشهکنی قرار داشتند، در مقایسه با 1 (0.1%) نفر که در میان 813 شرکتکننده در گروه پلاسبو جای گرفته بودند، RR: 1.99؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18 تا 21.91). تاثیر ریشهکنی هلیکوباکتر پیلوری بر پیشگیری از مرگ در اثر سرطان معده، در مقایسه با پلاسبو یا عدم درمان، به دلیل فاصله اطمینان گسترده و پهن نامشخص بود (RR: 0.67؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.40 تا 1.11؛ 3 کارآزمایی؛ 4475 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). شواهدی از اثر ریشهکنی هلیکوباکتر پیلوری بر مورتالیتی در اثر هر علتی (RR: 1.09؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.86 تا 1.38؛ 4 کارآزمایی؛ 5253 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط). دادههای عوارض جانبی بهطور ضعیفی گزارش شده بودند.
نتیجهگیریهای نویسندگان
ما شواهد محدود و با کیفیت متوسطی را یافتیم که به دنبال بررسی اثربخشی ریشهکنی هلیکوباکتر پیلوری بر کاهش بروز سرطان معده در افراد سالم و بدون علامت آلوده به هلیکوباکتر پیلوری در جمعیت آسیایی بودند، اما نمیتوانیم لزوما این دادهها را به جمعیتهای دیگر نیز تعمیم دهیم.
خلاصه به زبان ساده
درمان هلیکوباکتر پیلوری در پیشگیری از بروز سرطان معده
سوال مطالعه مروری
آیا تست افراد سالم برای هلیکوباکتر پیلوری و درمان افراد آلوده بهطور روتین، با یک دوره آنتیبیوتیک میتواند تعداد موارد جدید سرطان معده را کاهش دهد؟
پیشینه
افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری بیشتر احتمال دارد که در مقایسه با افراد غیرآلوده به این باکتری، مبتلا به سرطان معده شوند. به همین دلیل، هلیکوباکتر پیلوری به عنوان یک کارسینوژنیک (ایجاد کننده سرطان) در انسانها طبقهبندی میشود. سالانه بسیاری از افراد در سراسر دنیا در اثر این سرطان فوت میکنند، زیرا تا زمانی که افراد مبتلا به پزشک مراجعه کنند، این بیماری پیشرفته شده است. به هرحال، عفونت هلیکوباکتر پیلوری با یک دوره یکهفتهای درمان با آنتیبیوتیک به آسانی قابل درمان است.
ویژگیهای مطالعه
بررسی منابع علمی تا دسامبر 2013 انجام و 6 کارآزمایی پیدا شد که در برگیرنده 6497 شرکتکننده بوده و 3 کارآزمایی در معرض خطر کم سوگیری بودند. 5 مورد ازا ین مطالعهها در آسیا انجام شده بودند.
نتایج اصلی
ما دریافتیم که آنتیبیوتیکها برای هلیکوباکتر پیلوری مزایای اندکی در پیشگیری از بروز سرطان معده دارند (51 (1.6%) مورد از 3294 شرکتکننده تحت درمان، متعاقبا دچار سرطان معده شدند، در مقایسه با 76 (2.4%) مورد 3203 شرکتکنندهای که درمان نشده یا پلاسبو دریافت کردند)، اما مشخص نیست آیا درمان هلیکوباکتر پیلوری باعث کاهش تعداد مرگ و میر در اثر این بیماری، افزایش یا کاهش تعداد مرگ و میر در اثر هر علتی، یا کاهش یا افزایش تعداد موارد سرطان مری میشود. دادهها در مورد اثرات جانبی درمان نیز بهطور ضعیفی گزارش شده بودند.
کیفیت شواهد
3 کارآزمایی خطر کم سوگیری را داشتند، 1 کارآزمایی خطر نامشخص و 2 کارآزمایی نیز در معرض خطر بالای سوگیری بودند. یک مطالعه خطر بالای سوگیری داشت، زیرا از پلاسبو برای رژیمهای درمانی فعال ریشهکنی استفاده نشده بود، بنابراین این قسمت از کارآزمایی کورسازی نشده بود. مطالعه دیگر هم به دلیل ناهمگونی در گزارش دادهها در دو مرحله از پیگیری، با خطر سوگیری بالا مواجه بودند. علیرغم برقراری تماس با نویسندگان اصلی این مقالات، نتوانستیم این اختلاف را حل کنیم. در کل، به دلیل خطرات جدی سوگیری، کیفیت شواهد از بالا به متوسط نزول کردند.