پیشینه
گزارشها نشان دادند که مصرف مکمل فولیکاسید قبل ازبارداری میتواند از نقایص لوله عصبی (NTD) جلوگیری کند. تاثیر مقادیر، اشکال و طرحهای مختلف مکمل فولات برای پیشگیری از دیگر نقایص تولد و پیامدهای آن بر مادر و نوزاد نامشخص هستند.
اهداف
این مطالعه با هدف بررسی اینکه آیا مصرف مکمل فولات قبل ازبارداری، خطر نقص لوله عصبی و دیگر ناهنجاریهای مادرزادی (از جمله کام شکافدار) را بدون ایجاد عوارض جانبی در مادران و نوزادان کاهش میدهد یا خیر، انجام شد. این مطالعه یک بهروز رسانی از بررسیهای پیشین کاکرین منتشر شده در این زمینه است.
روش های جستجو
مرکز ثبت کارآزماییهای گروه بارداری و زایمان در کاکرین (Cochrane Pregnancy and Childbirth Group's Trials Register) (در 31 آگوست 2015) و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت (ICTRP؛ World Health Organization International Clinical Trials Registry Platform) (در 31 آگوست 2015) را جستوجو کردیم و با سازمانهای مربوطه برای شناسایی مطالعات در حال اجرا و چاپ نشده ارتباط برقرار کردیم.
معیارهای انتخاب
تمام کارآزماییهای تصادفی یا شبهتصادفیسازی را که اثرات مصرف مکمل فولات را به تنهایی یا در ترکیب با ویتامینها و مواد معدنی دیگر در زنان قبل از بارداری ارزیابی میکرد، مستقل از سن و وضعیت تاهل بررسی کردیم.
گردآوری و تحلیل دادهها
دو نویسنده به طور مستقل از هم، مناسب بودن مطالعات را براساس معیارهای ورود به مطالعه ارزیابی کردند. دادههای این مطالعات استخراج و دادههای ورودی از لحاظ صحت و درستی بررسی و خطر سوگیری ارزیابی شد. کیفیت شواهد را با استفاده از رویکرد رتبهبندی (GRADE) ارزیابی کردیم.
نتایج اصلی
5 کارآزمایی شامل 7391 زن (2033 نفر با سابقه یک بارداری با نقص لوله عصبی و 5358 نفر بدون سابقه نقص لوله عصبی) انتخاب شدند.
4 گروه مقایسهای ایجاد شد: 1) مکملهای فولات در مقابل هیچ شکلی از مداخله، دارونما یا دیگر ریزمغذیهای بدون فولات (5 کارآزمایی)، 2) مکملهای اسید فولیک به تنهایی در مقابل عدم دریافت درمان یا دارونما (1 کارآزمایی)، 3) مکملهای فولات به اضافه ریزمغذیهای دیگر در برابر ریزمغذیهای دیگر بدون فولات (4 کارآزمایی)، 4) مکملهای فولات به اضافه ریزمغذیهای دیگر در مقابل همان ریزمغذیها بدون فولات (2 کارآزمایی). خطر سوگیری در کارآزماییها متغیر بود. تنها یک کارآزمایی خطر سوگیری پایینی داشت. مطالعات دیگر از روش تصادفیسازی واضحی استفاده نکردند یا نوع مداخله پنهان شد. تمام افراد شرکتکننده از مداخله اطلاعی نداشتند (کور شدند)، هرچند کورسازی برای ارزیابیکنندگان پیامدها در 5 کارآزمایی نامشخص بود.
نتایج حاصل از اولین مقایسه که شامل 6708 تولد با اطلاعات نقص لوله عصبی و پیامدهای نوزادی دیگر بود، اثر حفاظتی مصرف روزانه مکمل فولیکاسید را (به تنهایی یا در ترکیب با ویتامینها و مواد معدنی دیگر) در جلوگیری از نقص لوله عصبی در مقایسه با عدم مداخله یا دارونما یا ویتامینها و مواد معدنی بدون فولیکاسید نشان داد (خطر نسبی (RR): 0.31؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.17 تا 0.58؛ 5 مطالعه؛ 6708 تولد؛ شواهد با کیفیت بالا). تنها یک مطالعه بروز نقص لوله عصبی را ارزیابی کرد و هیچگونه شواهدی را درباره تاثیر آن نیافت (RR: 0.07؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.00 تا 1.32؛ 4862 تولد). هرچند هیچ پیشامدی از بیماری در گروهی که فولیکاسید را دریافت میکردند، پیدا نشد. فولیکاسید اثر محافظتی بالایی برای عود مجدد دارد (RR: 0.34؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18 تا 0.64؛ 4 مطالعه؛ 1846 تولد). تجزیه و تحلیل زیرگروهها نشان داد که اثر مثبت فولیکاسید روی بروز نقص لوله عصبی و عود مجدد آن تحت تاثیر مقدار روزانه فولیک اسید (400 میکروگرم یا 0.4 میلیگرم یا بالاتر) یا اینکه فولیکاسید به تنهایی یا همراه با دیگر ویتامینها و مواد معدنی داده میشود، نیست. این نتایج بین تمام این 4 گروه مقایسه ثابت بود.
شواهدی در رابطه با اثرات مثبت یا منفی روی کام شکافدار (RR: 0.79؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.05 تا 10.89؛ 5612 تولد؛ شواهد با کیفیت پایین)، لب شکری (RR: 0.79؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.14 تا 4.36؛ 3 مطالعه، 5612 تولد؛ شواهد با کیفیت پایین)، نقایص قلبی عروقی مادرزادی (RR: 0.57؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.24 تا 1.33؛ 3 مطالعه؛ 3 مطالعه؛ 5612 تولد؛ شواهد با کیفیت پایین)، سقط جنین (RR: 1.10؛ 95 % فاصله اطمینان (CI): 0.94 تا 28.1؛ 5 مطالعه؛ 7391 بارداری؛ شواهد با کیفیت متوسط) یا دیگر نقایص تولد (RR: 0.94؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.53 تا 1.66؛ 3 مطالعه؛ 5612 تولد؛ شواهد با کیفیت متوسط) یافت نشد. کارآزماییای که اثرات این مداخلات را روی مرگ نوزادی، میزان فولات خون مادری یا کمخونی بررسی کند، وجود نداشت.
نتیجهگیریهای نویسندگان
فولیکاسید به تنهایی یا در ترکیب با ویتامینها و مواد معدنی از نقایص لوله عصبی پیشگیری میکند، اما اثر شفافی روی دیگر نقایص تولد ندارد.
خلاصه به زبان ساده
مکملهای فولیکاسید قبل ازبارداری و در اوایل بارداری (تا هفته 12) برای پیشگیری از نقایص تولد
پیشینه
فولیکاسید یک فرم سنتتیک از فولات است که در مکملها و غذاهای غنی شده اصلی (مانند گندم و آرد ذرت) استفاده شده تا وقوع نقایص لوله عصبی را کاهش دهد. از جمله نقایص لوله عصبی اسپینا بیفیدا (یا شکاف ستون فقرات) است که در این بیماری شکافی در یکی یا بیشتر از استخوانهای (مهره) ستون فقرات به وجود میآید. بیماری دیگر آنانسفالی است که در آن سر (جمجمه) در نزدیکی انتهای لوله عصبی قرار میگیرد. مصرف مکملهای فولیک اسید بهطور بینالمللی به زنان از لحظهای که برای بارداری تصمیم میگیرند تا هفته 12 بارداری توصیه شده است. گزینههای توصیه شده دیگر توسط سازمان جهانی بهداشت به زنان این است که در سنین باروری به طور متناوب (هفتگی) آهن و مکمل فولیکاسید مصرف کنند، بهویژه در جمعیتهایی که شیوع آنمی بالای 20 درصد است. مکملها همچنین میتوانند دیگر نقایص تولد را مانند لب شکری، با یا بدون سندرم کام شکافدار و نقایص قلبی عروقی مادرزادی کاهش دهند. اخیرا 5-متیل تترا هیدروفولات (5-MTHF) به عنوان جایگزین مکمل فولیکاسید ارائه شده، به این دلیل که بسیاری از فولاتهای رژیم غذایی و فولیکاسید به 5-MTHF متابولیزه میشوند. برخی از زنان دارای ویژگیهای ژنتیکی خاصی هستند که غلظت فولات را در خون کاهش میدهند.
این بررسی تایید میکند که مکمل فولیکاسید از وقوع اولیه و ثانویه نقص لوله عصبی پیشگیری میکند، اما شواهد کافی را برای تشخیص اینکه آیا فولیکاسید از دیگر نقایص تولد جلوگیری میکند یا خیر، ارایه نمیکند. اطلاعات در مورد ایمنی طرحهای مکمل فعلی و جایگزین دیگر و اثرات احتمالی آنها بر مادران و کودکان نیز وجود ندارد. این مطالعه مروری از 5 کارآزمایی شامل 7391 حاملگی (2033 یا سابقه یک بارداری با نقص لوله عصبی و 5358 نفر بدون سابقه NTD ) تشکیل شده بود که اثر حفاظتی مصرف روزانه مکمل فولیکاسید را در دوزهای 0.36 میلیگرم (360 میکروگرم) تا 4 میلیگرم (4000 میکروگرم) در روز، با و بدون دیگر مواد معدنی و ویتامینها، قبل از بارداری و تا هفته 12 بارداری برای پیشگیری از وقوع این نقایص نشان دادند. دادههای کافی جهت ارزیابی اثرات آن بر موارد دیگر نظیر لب شکری و کام شکافدار، سقط جنین یا دیگر نقایص تولد وجود نداشت. تحقیقات بیشتر روی انواع متفاوت برنامههای مکمل غذایی و استفاده از انواع مختلف مکملها، مانند 5-MTHF مخصوصا در کشورهایی که در آنها غنی شدن غذاهای اصلی مثل گندم یا آرد ذرت الزامی نیست و جاهایی که شیوع NTD هم بالاست، مورد نیاز است. کیفیت کلی شواهد برای پیامدهای نوزادی در نقایص لوله عصبی بالا بود، در حالی که برای دیگر پیامدهای نوزادی کیفیت پایینی داشت. کیفیت کلی شواهد برای پیامدهای مادری در حد متوسط نمرهگذاری شد.