کم خونی شرایطی است که در آن سطح هموگلوبین خون کمتر از حد نرمال است (تعداد پائین گویچههای قرمز خون)، همانطور که در تستهای خون نشان داده شده است. هموگلوبین مولکولی درون گلبولهای قرمز خون است که برای حمل اکسیژن به آهن نیاز دارد. بازجذب/جذب ناکافی آهن و از دست دادن آهن (به علت خونریزی) میتواند باعث کم خونی فقر آهن شود. نشانههای کم خونی عبارتند از خستگی، تنگی نفس و سرگیجه. زنان ممکن است هنگام زایمان به شدت خونریزی داشته باشند و بسیاری از زنان باردار قبل از بارداری هم مبتلا به کم خونی هستند که میتواند در نتیجه خونریزی بدتر شود. کم خونی شدید میتواند با مرگومیرهای مادران در ارتباط باشد. در کشورهای با سطح درآمد پائین، احتمال وقوع کم خونی فقر آهن پس از زایمان بیشتر است.
درمان کم خونی فقر آهن شامل قرصهای آهن یا تزریق یک محلول به درون ورید (داخل وریدی) است. روش دیگر بالا بردن شمارش گلبولهای قرمز خون از طریق ترانسفیوژن خون از یک اهدا کننده خون یا افزایش تشکیل گلبولهای قرمز خون از طریق اریتروپوئیتین (erythropoietin) است. بررسی اینکه کدام درمان در بهبود نشانههای کم خونی بهتر از درمانهای دیگر است، و اینکه روشهای درمانی بیخطر هستند یا نه، مهم است.
بررسی ما شامل 22 مطالعه تصادفیسازی و کنترل شده با 2858 زن بود و 13 مقایسه انجام شد، بسیاری از آنها مبتنی بر مطالعات اندکی بودند که تعداد کمی از زنان را در بر میگرفت. کیفیت کلی شواهد در سطح پائین بود. بسیاری از کارآزماییها در کشورهای با سطح درآمد بالا انجام شد.
در ده مطالعه، شامل 1553 زن، آهن داخل وریدی با آهن خوراکی مقایسه شد. تنها یک مطالعه تاثیر مثبت موقتی آهن داخل وریدی را روی خستگی نشان داد. دیگر نشانههای کم خونی گزارش نشدند. یک زن در گروه آهن تزریقی داخل وریدی در اثر عوارض قلبی فوت کرد. فقط دو مطاله مرگومیرهای مادر را گزارش کردند. در سه زن واکنشهای آلرژیک رخ داد و دو زن دچار عوارض قلبی شدند. نشانههای گوارشی در گروه درمان با آهن خوراکی زیاد بود و تعدادی از شرکتکنندگان در مطالعه به همین علت کارآزمایی را ترک کردند.
یک مطالعه ترانسفیوژن گلبولهای قرمز خون را با عدم ترانسفیوژن مقایسه کرد. برخی از نشانههای خستگی (نه همه آنها) به طور موقت در زنانی که تزریق خون داشتهاند، بهبود یافت. مورتالیتی مادران گزارش نشد.
در سه مطالعهای که آهن خوراکی با دارونما (placebo) مقایسه شد، نشانههای کم خونی گزارش نشد. اینکه مزایای آهن خوراکی بیشتر از آسیبهای گوارشی مستند شده است، همچنان ناشناخته باقی میماند.
دیگر گزینههای درمانی در سایر مطالعات مقایسه شدند اما خستگی را بررسی نکردند.
تعداد کمی از مطالعات تسکین نشانههای کم خونی را گزارش کردند، اگرچه این امر شاید مهمترین هدف درمان است.
مجموعه شواهد به ما اجازه نداد که به صورت کاملی اثربخشی درمانهای کم خونی فقر آهن را پس از زایمان بررسی کنیم، بنابراین به پژوهش بیشتری نیاز است.