سوال مطالعه مروری
شواهد مربوط به سرکوب سیستم استرس/محور هیپتالاموس‐هیپوفیز‐آدرنال (hypothalamic‐pituitary‐adrenal; HPA) (چند وقت یکبار اتفاق میافتد؟ مدت زمان سرکوب چقدر طول میکشد؟) را پس از درمان با هورمونها/گلوکوکورتیکوئیدهای مصنوعی در کودکان مبتلا به لوکمی لنفوبلاستیک حاد (acute lymphoblastic leukaemia; ALL) مرور کردیم.
پیشینه
ALL شایعترین نوع سرطان میان کودکان است. گلوکوکورتیکوئیدها، مانند پردنیزون (prednisone) و دگزامتازون (dexamethasone)، نقش بسیار مهمی در درمان ALL دارند. با وجود این، دوز بالای گلوکوکورتیکوئیدها میتواند منجر به سرکوب محور استرس (در اصطلاح پزشکی، محور هیپوتالاموس‐هیپوفیز‐آدرنال (HPA)) شود. سرکوب استرس یا محور HPA منجر به تولید ناکافی هومون کوتیزول (cortisol) میشود. کورتیزول هورمون طبیعی استرس در انسانها است. زمانی که این هورمون به میزان کافی ترشح نشود، پاسخ به عوامل استرسزا (مثل تروما، جراحی، التهاب) ممکن است مختل شود و دفاع در برابر عفونتها کافی نباشد. بنابراین، ترشح ناکافی کورتیزول علت موربیدیتی و مرگومیر در دوران کودکی است. وقوع و مدت زمان سرکوب محور HPA پس از درمان با گلوکوکورتیکوئیدها برای ALL دوران کودکی مشخص نیست.
ویژگیهای مطالعه
این مرور سیستماتیک شامل هشت مطالعه کوهورت (همگروهی) (cohort) و دو مطالعه تصادفیسازی شده با مجموع 298 بیمار است. تمام مطالعات عملکرد آدرنال را در کودکان بیمار درمان شده با گلوکوکورتیکوئیدها برای ALL ارزیابی کردند. شواهد تا دسامبر 2016 بهروز است. هیچ یک از این مطالعات سرکوب محور HPA را در سطح هیپوتالاموس، هیپوفیز، یا هر دو، ارزیابی نکردند. به دلیل ناهمگونی، امکان ترکیب نتایج مطالعات مختلف را نداشتیم.
نتایج کلیدی
ترشح ناکافی آدرنال تقریبا در همه کودکان طی روزهای اول پس از اتمام درمان با گلوکوکورتیکوئید اتفاق میافتد. اکثر کودکان درون چند هفته بهبود مییابند، اما در تعداد کمی از آنها ترشح ناکافی آدرنال تا 34 هفته ادامه پیدا میکند. سه مطالعه به جستوجوی تفاوتها در مدت زمان ترشح ناکافی آدرنال در بین کودکانی که پردنیزون دریافت کرده و آنهایی که دگزامتازون (دو نوع از گلوکوکورتیکوئیدها) گرفته بودند، پرداختند. دو مورد از این سه مطالعه هیچ تفاوتی پیدا نکردند. در مطالعه دیگر، کودکانی که پردنیزون دریافت کرده بودند؛ زودتر از آنهایی که دگزامتازون دریافت کرده بودند، بهبود یافتند. اگرچه، به نظر میرسد درمان با داروی ضد‐قارچی مخصوص (فلوکونازول (fluconazole)) مدت زمان ترشح ناکافی آدرنال را طولانی میکند. دو مطالعه این موضوع را بررسی کردند. سرانجام، دو مطالعه وجود عفونت/استرس را به عنوان عوامل خطر بیکفایتی آدرنال ارزیابی کردند. یک مطالعه هیچ ارتباطی پیدا نکرد. مطالعه دیگر گزارش کرد که افزایش عفونت با مدت زمان طولانیتر ترشح ناکافی آدرنال مرتبط است.
پژوهشهای با کیفیت بالاتر بیشتری برای تعیین وقوع دقیق و مدت زمان سرکوب محور HPA مورد نیاز است. پس از آن، دستورالعملهای مناسبی برای درمان جایگزین گلوکوکورتیکوئید میتواند تنظیم شود.
کیفیت شواهد
تمام مطالعات وارد شده تا حدی دارای خطر سوگیری (bias) موضوع بودند.