کاتترهای ورید مرکزی (CVCs؛ Central Venous Catheters) یک دسترسی وریدی مطمئن را برای نوزادان فراهم میآورند. پیشنهاد شده که اضافه کردن یک پوشش ضدمیکروبی روی CVCها بتواند عفونت خونی وابسته به کاتتر (CRBSI) را کاهش میدهد. اما در مورد عوارض جانبی موضعی و سیستمیک این پوششهای ضدمیکروبی در نوزادان ممکن است نگرانیهایی وجود داشته باشد.
ما اثربخشی و ایمنی پانسمانهای ضدمیکروبی (ضدعفونی کننده یا آنتیبیوتیک) را در کاهش عفونتهای وابسته به CVC نوزادان ارزیابی کردیم. در صورتی که دادههای مرتبط وجود داشته باشند، ما تاثیرات پانسمانهای ضدمیکروبی را در زیرگروههای زیر ارزیابی خواهیم کرد: نوزادانی که انواع مختلف CVCها را دریافت کردهاند، نوزادانی که CVC را برای مدت زمانهای مختلف دریافت کردهاند، نوزادان با CVC با و بدون دیگر اصلاحات ضدمیکروبی، و نوزادانی که یک پانسمان ضدمیکروبی با و بدون مداخله همراه که به خوبی مشخص شده باشد، دریافت کرده باشند.
ما از استراتژی استاندارد پژوهشی گروه مطالعه مروری نوزادان در کاکرین (CNRG؛ Cochrane Neonatal Review Group) استفاده کردیم. ما با استفاده از کلمات کلیدی و عناوین MeSH، تا سپتامبر 2015، در منابع زیر به جستوجو پرداختیم: پایگاه کارآزماییهای بالینی ثبتشده کاکرین (Cochrane Central Register of Controlled Trials)؛ کتابخانه کاکرین (The Cochrane Library) شماره 9؛ 2015)، (MEDLINE (PubMed؛ (EMBASE (EBCHOST؛ CINAHL و منابعی که در لیست مقالات کوتاه شده ما ارجاع شدهاند.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای را که یک پانسمان ضدمیکروبی CVC را در نوزادان با نبود پانسمان یا یک پانسمان دیگر مقایسه کرده بودند، وارد مطالعه کردیم.
ما با استفاده از روشهای استاندارد CNRG اطلاعات را استخراج کردیم. دو نویسنده مطالعه مروری بهطور مستقل، مناسب بودن کارآزماییها و خطر سوگیری (Bias) را در اسناد بازیابی شده ارزیابی کردند. ما نتایج خود را با استفاده از خطر تفاوت (RD) و خطر نسبی (RR) و نیز 95% فاصله اطمینان (95% CI) بیان کردیم.
از 173 مقالهای که بررسی شدند، 3 مطالعه انتخاب شدند. دو نوع مقایسه وجود داشت: پانسمان کلرهگزیدین پس از پاکسازی با الکل در مقایسه با پانسمان پلییورتن پس از پاکسازی با بتادین (یک مطالعه)؛ و مقایسه پوشش آلژینات نقره با گروه کنترل (2 مطالعه). در مجموع 855 نوزاد از بخشهای مراقبت ویژه نوزادان (NICU) سطح سه ارزیابی شدند که 705 نفر آنها مربوط به یک مطالعه بودند. در تمامی مطالعات خطر سوگیری در رابطه با کورسازی پرسنل، بالا و در رابطه با ارزیابیکنندگان پیامدها نامشخص بود. برای تمامی پیامدهای اصلی کیفیت شواهد متوسط بود.
یک مطالعه که به مقایسه پانسمان کلرهگزیدین/پاکسازی با الکل با پانسمان پلییورتن/پاکسازی با بتادین پرداخته بود، هیچ تفاوتی از نظر خطر CRBSI؛ (RR: 1.18؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.53 تا 2.65؛ RD: 0.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.02 - تا 0.03؛ 655 نوزاد؛ شواهد با کیفیت متوسط) و سپسیس بدون منشا (RR: 1.06؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.75 تا 1.52؛ RD: 0.01؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.04 - تا 0.06؛ 705 نوزاد؛ شواهد با کیفیت متوسط) نشان نداد. یک کاهش چشمگیر در خطر کلونیزاسیون کاتتر در گروه پانسمان کلرهگزیدین/پاکسازی با الکل وجود داشت (RR: 0.62؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.45 تا 0.86؛ RD: 0.09 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.15 - تا 0.03 - ؛ تعداد افرادی که برای درمان لازم هستند تا یک نفر منفعت ببرد (NNTB)؛ 11؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 7 تا 33؛ 655 نوزاد؛ شواهد با کیفیت متوسط). با این وجود احتمال ابتلا به درماتیت تماسی در نوزادان گروه پانسمان کلرهگزیدین/پاکسازی با الکل بهطور قابلتوجهی بالا بود، بهطوری که در گروه پانسمان کلرهگزیدین/پاکسازی با الکل، 19 نوزاد دچار درماتیت تماسی شدند درحالیکه هیچ موردی در گروه پانسمان پلییورتن / پاکسازی با بتادین رخ نداد (RR: 43.06؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 2.61 تا 710.44؛ RD: 0.06؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.03 تا 0.08؛ تعداد افرادی که ضرر میبینند تا یک نفر منفعت ببرد (NNTH)؛ 17؛ 95% فاصله اطمینان (CI)؛ 13 تا 33؛ 705 نوزاد؛ شواهد با کیفیت متوسط). نقش پانسمان کلرهگزیدین در پیامدهای گزارش شده به خوبی مشخص نیست، چراکه دو گروه ذکر شده، مداخلات همراه متفاوتی دریافت کرده بودند، به این صورت که ماده پاکسازی پوست که پیش از جایگذاری کاتتر و نیز در حین هربار تعویض پانسمان استفاده شده بود، در آنها تفاوت داشت.
در مقایسه دیگر، یعنی مقایسه پوشش آلژینات نقره و گروه کنترل، دادههای مربوط به CRBSI در دو زیرگروه بهطور جداگانه تجزیه و تحلیل شدند، زیرا دو مطالعه با استفاده از مخرج (denominator) متفاوتی این پیامد را گزارش کرده بودند؛ یکی از آنها از نوزادان و دیگری از کاتتر استفاده کرده بود. بین نوزادانی که پوشش آلژینات نقره دریافت کرده بودند و نوزادانی که پانسمان خط اول دریافت کرده بودند از نظر CRBSI، که به دو صورت تعداد نوزادان (RR: 0.50؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.14 تا 1.78؛ RD: 0.12 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.33 - تا 0.09؛ یک مطالعه؛ 50 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) یا تعداد کاتترها (RR: 0.72؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.27 تا 1.89؛ RD: 0.05 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.20 - تا 0.10؛ یک مطالعه؛ 118 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت متوسط) بیان شده بودند، تفاوت معناداری وجود نداشت. همچنین در مورد میزان مرگومیر نیز تفاوت چشمگیری بین دو گروه وجود نداشت (RR: 0.55؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.15 تا 2.05؛ RD: 0.04 - ؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.13 - تا 0.05؛ دو مطالعه؛ 150 نوزاد؛ 0% = I2؛ شواهد با کیفیت متوسط). در هیچیک از این دو گروه عوارض پوستی گزارش نشده بود.
بر اساس شواهدی با کیفیت متوسط، پانسمان کلرهگزیدین و پاک کردن پوست با الکل کلونیزاسیون کاتتر را کاهش داد، اما در پیامدهای مهمی همچون سپسیس و CRBSI تفاوت معناداری در مقایسه با پانسمان پلییورتن و پاک کردن پوست با بتادین ایجاد نکرد. پانسمان کلرهگزیدین و پاک کردن پوست با الکل، یک خطر قابل توجه برای ابتلا به درماتیت تماسی در نوزادان نارس دارد، هرچند به خوبی مشخص نبود که علت اصلی این مساله مواد پانسمانی بود یا عوامل پاک کننده پوست. اگرچه بهنظر میرسد آلژینات نقره بیخطر باشد، هنوز شواهد برای ارائه توصیه عملی ناکافی هستند. در تحقیقات بعدی که به بررسی پانسمان ضدمیکروبی میپردازند، باید از کورسازی مراقبین سلامت و ارزیابیکنندگان نتایج و نیز از اینکه تمامی شرکتکنندگان مداخله همراه مشابهی، همچون نوع ماده پاک کننده پوستی، دریافت کنند اطمینان حاصل شود. پیامدهای مهمی همچون سپسیس، CRBSI و مرگومیر میبایست در نوزادان با سن بارداری و وزن تولد مختلف ارزیابی شوند.