دمانس (Dementia) یا زوال عقل، یک سندرم پیشرونده اختلال شناختی در دنیا با هزینههای قابل توجه بهداشتی و مراقبتهای اجتماعی است. شیوع جهانی پیشبینی شده این بیماری، به ویژه در محیطهای با منابع محدود، رو به افزایش است. تغییر سیاستهای اخیر کشورهای غربی برای افزایش شناسایی این بیماران، بررسی دقیق دقت تشخیصی آزمونهای عصب روانشناختی را برای زوال عقل اجباری کرده است.
تعیین دقت تشخیصی ارزیابی شناختی مونترال (MoCA؛ Montreal Cognitive Assessment) در آستانههای مختلف برای زوال عقل و انواع آن.
ما جستوجوی خود را در پایگاه اطلاعاتی زیر تا آگوست 2012 انجام دادیم: MEDLINE؛ EMBASE؛ BIOSIS Previews؛ Science Citation Index؛ Psychinfo و LILACS. علاوه بر این، ما منابع تخصصی زیر را شامل مطالعات تشخیصی و مطالعات مروری، از جمله پایگاه اطلاعاتی MEDION؛ (Meta-analyses van Diagnostisch Onderzoek)؛ DARE (پایگاه اطلاعاتی خلاصههای مرور اثرات؛ Database of Abstracts of Reviews of Effects)؛ HTA (پایگاه اطلاعاتی ارزیابی فناوری سلامت؛ Health Technology Assessment Database)؛ ARIF (تحقیقات قوی تسهیلات هوش؛ Aggressive Research Intelligence Facility) و C-EBLM (فدراسیون بینالمللی شیمی بالینی و کمیته علوم آزمایشگاهی برای علوم آزمایشگاهی مبتنی بر شواهد؛ International Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine Committee for Evidence-based Laboratory Medicine) را جستوجو کردیم. همچنین در ALOIS (ثبت تخصصی مطالعات تشخیصی و مداخلهای گروه دمانس و بهبود شناختی در کاکرین؛ Cochrane Dementia and Cognitive Improvement Group specialized register of diagnostic and intervention studies) به جستوجو پرداختیم. مطالعات مرتبط بیشتری را از ویژگیهای مقالات مرتبط در PubMed و به وسیله ردیابی مطالعات کلیدی در Science Citation Index و Scopus شناسایی کردیم. همچنین برای یافتن متون خاکستری (grey literature) مربوطه در مجموعه Web of Science Core Collection، از جمله Science Citation Index و نمایه استنادی چکیده مجموعه مقالات کنفرانسها (Conference Proceedings Citation Index) (Thomson Reuters Web of Science) و پایاننامههای دکترا به جستوجو پرداختیم و با محققان مربوط به مطالعاتی با دادههای بالقوه، تماس گرفتیم.
مطالعات مقطعی که در آنها تمام شرکتکنندگان از نمونههای مشابه به کار گرفته شده بودند، انتخاب شدند. مطالعات مورد شاهدی، با توجه به احتمال زیاد سوگیری (Bias) از مطالعه حذف شدند. ما جستوجوی خود را برای یافتن مطالعات از جمعیتهای کلینیکهای حافظه، درمانگاهها، مراقبتهای اولیه و جامعه متمرکز کردیم. ما مطالعات دمانس زودرس، دمانس در اثر یک علت ثانویه، یا مطالعاتی را که در آن شرکتکنندگان بر اساس یک نوع بیماری خاص مانند بیماری پارکینسون یا وضعیتهای خاصی مانند خانههای سالمندان انتخاب شدند، از مطالعه حذف کردیم.
ما شیوع مطالعه دمانس را استخراج و نتایج را با توجه به آستانه مورد استفاده برای تشخیص زوال عقل به دو بخش آزمون مثبت/آزمون منفی تقسیمبندی کردیم. این کار امکان محاسبه حساسیت و ویژگی را در صورتی که در حال حاضر در مطالعه گزارش نشده باشد، فراهم میکند. در صورتی که در مطالعه، اطلاعات کافی برای تکمیل جداول 2×2 وجود نداشت، با نویسندگان آن مطالعه تماس گرفته شد. ما ارزیابی کیفیت را با توجه به معیارهای QUADAS-2 انجام دادیم.
تغییرات روششناسی در مطالعات انتخاب شده، مانع از انجام متاآنالیز شد. بنابراین نتایج حاصل از مطالعات مجزا به صورت ترکیبهای نقل قولی، ارائه شده است.
هفت مطالعه انتخاب شد: سه مطالعه در کلینیک حافظه، دو مطالعه در درمانگاه بیمارستان، و دو مطالعه در نمونه به دست آمده از جمعیت انجام شده بودند. هیچکدام در مراقبتهای اولیه انجام نشده بود. در کل تعداد 9422 شرکت کنند وجود داشت، اما بسیاری از مطالعات فقط شامل یک نمونه کوچک بودند و تنها یک مطالعه بیش از 350 شرکتکننده را به کار گرفته بود. شیوع دمانس در مطالعات مبتنی بر درمانگاه 22% تا 54%، و در نمونه به دست آمده از جمعیت بین 5% تا 10% بود. در چهار مطالعه که از نمره آستانه توصیه شده 26 یا بیشتر که نشان دهنده شناخت عادی بود، استفاده شده بود، MoCA دارای حساسیت بالایی به اندازه 0.94 یا بیشتر بود اما ویژگی آن کم و برابر 0.60 یا کمتر گزارش شد.
کیفیت کلی و مقدار اطلاعات برای ارائه پیشنهاد در مورد کاربرد بالینی MoCA برای تشخیص دمانس در شرایط مختلف کافی نیست. انجام مطالعات بیشتری مورد نیاز است که از شرکتکنندگان که در حال حاضر بیماری آنها تشخیص داده شده (طراحی به صورت مورد شاهدی)، استفاده نکنند، بلکه تستهای تشخیصی و استانداردهای مرجع را به صورت آیندهنگر به کار برند. وضوح روش را میتوان در مطالعات DTA پس از MoCA ، توسط گزارش یافتهها با استفاده از دستورالعملهای توصیه شده (به عنوان مثال STARDdem) بهبود بخشید. آستانههای پایینتر از 26 به احتمال زیاد، برای دقت تشخیصی بهینه MoCA در دمانس مفید است، اما این موضوع نیاز به تایید با استفاده از مطالعات بیشتری است