این اولین بهروزرسانی یک مرور منتشر شده در سال 2015، شماره 1 است. درد مزمن در دوران کودکی و نوجوانی شایع است و با پیامدهای منفی مثل شدت افزایش درد، کاهش عملکرد و خلق پائین مرتبط است. درمانهای روانشناختی که بهطور سنتی به صورت چهره-بهچهره با درمانگر ارائه میشوند، در کاهش شدت درد و ناتوانی موثر هستند. برای رفع موانع دسترسی به درمان، از قبیل فاصله و هزینه درمان، از تکنولوژی برای ارائه این درمانهای روانشناختی از راه دور استفاده میشود. درمانهایی که از راه دور، مثلا از طریق اینترنت، برنامههای رایانهای و برنامههای کاربردی تلفن هوشمند ارائه میشوند، میتوانند برای ارئه درمان به کودکان و نوجوانان مبتلا به درد مزمن مورد استفاده قرار گیرند.
تعیین اثربخشی ارائه درمانهای روانشناختی از راه دور در مقایسه با لیست انتظار، درمان به صورت معمول، یا درمانهای کنترل فعال، برای مدیریت درد مزمن در کودکان و نوجوانان.
ما 4 بانک اطلاعاتی (CENTRAL؛ MEDLINE؛ Embase و PsycINFO) را از زمان تاسیس تا می 2018 برای کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای (RCTs ؛randomised controlled trails) جستوجو کردیم که به بررسی ارائه مداخلات روانشناختی از راه دور برای درد مزمن در کودکان و نوجوانان پرداخته بودند. ما به دنبال شرایط درد مزمن، شامل موارد زیر بودیم، هرچند به این موارد محدود نبود: سردرد، دردهای عودکننده شکمی، درد عضلانیاسکلتی و درد نوروپاتیک. ما همچنین پایگاههای ثبت آنلاین کارآزمایی، بخشهای منابع و استنادات مطالعات وارد شده را برای کارآزماییهای بالقوه جستوجو کردیم.
ما RCTهایی را وارد کردیم که اثربخشی درمان روانشناختی ارائه شده را از راه دور از طریق تکنولوژی، با کنترل فعال، درمان معمول یا لیست انتظار مقایسه کرده بودند. ما درمانهای ترکیبی را در نظر گرفتیم که ترکیبی را از تکنولوژی و تا 30 درصد تعامل چهره-به-چهره مورد استفاده قرار میداد. مداخلات باید ابتدا از طریق تکنولوژی ارائه شده باشند تا وارد مرور شوند و ما مداخلات ارایهشده را از طریق تلفن حذف کردیم. ما مطالعاتی را وارد کردیم که مداخلات را به کودکان و نوجوانان (تا 18 سال سن) مبتلا به شرایط درد مزمن یا در جایی که درد مزمن نشانه اصلی وضعیت آنها بود (به طور مثال آرتریت جوانی)، ارائه کرده بودند. ما مطالعاتی را وارد کردیم که 10 شرکتکننده یا بیشتر را در هر یک از بازوهای مقایسهکننده، در هر نقطه استخراج، گزارش کرده بودند.
ما همه درمانهای روانشناختی را در این آنالیزها ترکیب کردیم. ما وضعیتهای درد را به سردرد و درد ترکیبی (غیرسردرد) تقسیم کرده و آنها را به طور جداگانه تحلیل کردیم. ما سختی / شدت درد، ناتوانی، افسردگی، اضطراب و عوارض جانبی را به عنوان پیامدهای اولیه و رضایت از درمان را به عنوان پیامد ثانویه، استخراج کردیم. ما پیامدها را در دو نقطه زمانی در نظر گرفتیم: ابتدا بلافاصله پس از پایان درمان (شناختهشده به عنوان «پس از درمان») و دوم، هر نقطه زمانی پیگیری پس از درمان بین سه و 12 ماه (شناختهشده به عنوان «پیگیری»). ما خطر سوگیری (bias) و همه پیامدها را برای کیفیت با استفاده از ارزیابی سیستم GRADE (نظام درجهبندی کیفیت شواهد و قدرت توصیهها) ارزیابی کردیم.
ما 10 مطالعه را با 697 شرکتکننده (4 مطالعه اضافی با 326 شرکتکننده از زمان مرور قبلی) یافتیم که درمان را از راه دور ارائه دادند؛ 4 مطالعه کودکان مبتلا به وضعیتهای سردرد را بررسی کردند، یک مطالعه همراه با کودکان مبتلا به آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان بود، یک مطالعه کودکان مبتلا به بیماری سیکل سل را وارد کرد، یک مطالعه کودکان مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر و سه مطالعه کودکانی را با شرایط مختلف دردهای مزمن (مثلا سردرد، درد شکمی عودکننده، درد عضلانیاسکلتی) وارد کردند. میانگین سنی کودکان تحت درمان 13.17 سال بود.
ما سوگیریهای انتخاب، تشخیص، و گزارشدهی را را اغلب با خطر پائین قضاوت کردیم. با این حال، ما سوگیریهای عملکرد و فرسایشی را اغلب نامشخص برآورد کردیم. از 16 آنالیز برنامهریزیشده، ما توانستیم 13 متاآنالیز را اجرا کنیم. ما پیامدها را برای عدم دقت، غیرمستقیم بودن شواهد، ناهماهنگی نتایج یا به این دلیل که این تجزیهوتحلیل فقط شامل یک مطالعه بود، با کیفیت پائین قلمداد کردیم.
وضعیتهای سردرد
برای وضعیتهای درد سردرد، ما دریافتیم که شدت سردرد پس از درمان کاهش یافت (خطر نسبی (RR): 2.02؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.35 تا 3.01)، P < 0.001، تعداد مورد نیاز برای درمان برای منفعت (NNTB) = 5.36؛ 7 مطالعه؛ 379 شرکتکننده؛ شواهد با کیفیت بسیار پائین). تاثیری در پیگیری یافت نشد (شواهد با کیفیت بسیار پائین). تاثیراتی از درمانهای روانشناختی که از راه دور ارائه شدند برای ناتوانی پس از درمان (تفاوت میانگین استاندارد شده (SMD): 0.16-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.46- تا 0.13؛ P = 0.28؛ 5 مطالعه؛ 440 شرکتکننده) یا پیگیری (هر دو با شواهد بسیار پائین) وجود نداشت. بهطور مشابه، تاثیری برای پیامدهای افسردگی (SMD: ‐0.04، 95% CI: ‐0.15 تا 0.23، P = 0.69، 4 مطالعه، 422 شرکتکننده) در پس از درمان یا پیگیری دیده نشد (هر دو با شواهد بسیار پائین).
شرایط درد مزمن ترکیبی
ما هیچ اثر سودمندی را از درمانهای روانشناختی برای کاهش شدت درد پس از درمان (SMD: 0.90-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.95- تا 0.16؛ P = 0.10؛ 5 مطالعه؛ 501 شرکتکننده) یا در پیگیری برای شرایط درد مزمن ترکیبی نیافتیم. هیچ اثر سودمندی از درمانهای روانشناختی که از راه دور ارائه میشوند، برای ناتوانی پس از درمان (SMD: 0.28-؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.74- تا 0.18؛ P = 0.24؛ 3 مطالعه؛ 363 شرکتکننده) وجود نداشت و فقدان دادهها در پیگیری بدان معناست که آنالیزی نمیتواند انجام شود. ما هیچ اثر سودمندی را برای پیامدهای افسردگی (SMD: 0.04؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.18- تا 0.26؛ P = 0.73؛ 2 مطالعه؛ 317 شرکتکننده) و اضطراب (SMD: 0.53؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.63- تا 1.68؛ P = 0.37؛ 2 مطالعه؛ 370 شرکتکننده) پس از درمان نیافتیم، بااینحال، ما در مورد یافتههای خود محتاط هستیم زیرا ما فقط توانستیم دو مطالعه را در این تحلیلها وارد کنیم. ما نمیتوانیم تجزیهوتحلیل را در پیگیری انجام دهیم. ما شواهد را برای همه پیامدها با کیفیت بسیار پائین قضاوت کردیم.
همه شرایط
در طول همه شرایط درد مزمن، شش مطالعه عوارض جانبی خفیفی را گزارش کردند که به درمانهای روانشناختی منسوب نبودند. رضایت از درمان به صورت کیفی توضیح داده شد و به طور کلی مثبت است. با این حال، ما این پیامدها را با کیفیت بسیار پایین قضاوت کردیم.
در حال حاضر تعداد کمی کارآزمایی در مورد درمانهای روانشناختی که از راه دور ارائه میشوند، در درجه اول از طریق اینترنت، وجود دارد. ما در تفسیرهای خود از تجزیهوتحلیلها محتاط هستیم. ما یک اثر مفید را از درمانها برای کاهش شدت سردرد پس از درمان پیدا کردیم. برای پیامدهای باقیمانده، هیچ تاثیر مفیدی در پس از درمان یا پیگیری وجود نداشت، یا فقدان شواهد برای تعیین یک اثر دیده میشد. بهطور کلی رضایت شرکتکنندگان از درمان مثبت بود. ما کیفیت شواهد را بسیار پایین قضاوت کردیم، به این معنی که ما در مورد این برآورد بسیار نامطمئن هستیم. مطالعات بیشتر برای افزایش اعتماد ما در این زمینه بالقوه امیدبخش، مورد نیاز است.