پیامهای کلیدی
‐ شواهد کافی وجود ندارد که بگوییم حرکت زودهنگام بازو پس از یک هفته استفاده از اسلینگ (sling) باعث ایجاد تفاوت در عملکرد طولانی‐مدت شانه یا ایجاد مشکلات شانه در مقایسه با حمایت از بازو در اسلینگ به مدت سه هفته یا بیشتر میشود یا خیر.
‐ بیماران گزارش میدهند که جراحی برای اکثر انواع شکستگیهای جابهجا شده (شرایطی که در آن قسمتهای شکسته از هم جدا شدهاند) عملکرد بهتری نسبت به درمان غیر‐جراحی ندارد. با این حال، ممکن است منجر به خطر بالاتری برای انجام جراحی بعدی به دلیل بروز عوارض شود.
‐ اگر جراحی انجام شود، شواهد کافی برای گفتن اینکه بهترین روش انجام آن چیست، وجود ندارد.
شکستگیهای پروگزیمال استخوان هومرال چه هستند؟
پروگزیمال هومروس، قسمت انتهایی بالایی استخوان بازو است. شکستگی پروگزیمال هومروس یک آسیب شایع و جدی در افراد مسن است. اغلب به آن شانه شکستهشده میگویند. ممکن است چندین ماه طول بکشد تا افراد بتوانند از بازوی خود استفاده کنند. برخی محدودیتها در حرکت و درد، مشکلات طولانی‐مدت شایعی هستند.
روشهای معمول برای درمان این شکستگیها چیست؟
درمانها عبارتند از:
‐ درمان غیر‐جراحی: بازوی آسیبدیده به مدت یک یا چند هفته با کمک یک اسلینگ نگه داشته میشود؛
‐ جراحی: برای «شکستگیهای جابهجا شده»، که در آن قسمتهای شکسته از هم جدا شدهاند، استفاده میشود. جراحی ممکن است شامل بازگرداندن قطعات به جای خود و ثابت کردن آنها با پیچ در یک صفحه فلزی یا با یک نیل در مغز استخوان باشد. از طرف دیگر، در افراد مسن، نیم یا تمام مفصل گوی و کاسه (ball and socket) شانه ممکن است با ایمپلنت فلزی جایگزین شود. در همیآرتروپلاستی (hemiarthroplasty) فقط مفصل گوی (سر هومرال) شانه تعویض میشود. استفاده از آرتروپلاستی کامل معکوس شانه (reverse total shoulder arthroplasty; RTSA) در حال افزایش است. علاوه بر جایگزینی کل مفصل، موقعیت مفصل گوی و کاسه در RTSA معکوس میشود. پس از جراحی، بازوی آسیبدیده در ابتدا با کمک یک اسلینگ حمایت میشود.
پس از انجام تمام درمانها، توانبخشی ارائه میشود.
ما به دنبال چه یافتهای بودیم؟
میخواستیم بهترین راههای بازیابی عملکرد شانه و جلوگیری از تاثیرات مضر درمان را در بزرگسالان مبتلا به شکستگیهای شانه بیابیم.
ما چه کاری را انجام دادیم؟
بانکهای اطلاعاتی پزشکی را برای یافتن مطالعاتی جستوجو کردیم که به بررسی مدیریت شکستگیهای شانه در بزرگسالان پرداختند. سپس نتایج را برای مقایسههای مختلف خلاصه کرده و اعتماد خود به شواهد را بر اساس عواملی مانند کیفیت و حجم نمونه مطالعه رتبهبندی کردیم.
ما به چه نتایجی رسیدیم؟
تعداد 47 مطالعه را با مجموع 3179 فرد بزرگسال مبتلا به شکستگی شانه پیدا کردیم. این مطالعات در 21 کشور انجام شدند. اکثر مطالعات افراد را حداقل برای یک سال دنبال کردند. اکثر افراد 60 ساله و بالاتر بودند؛ بیش از دو‐سوم شرکتکنندگان زن بودند. دوازده مطالعه درمان غیر‐جراحی را ارزیابی کردند؛ 10 مطالعه درمان جراحی را با درمان غیر‐جراحی؛ و 23 مطالعه دو روش جراحی را مقایسه کردند؛ و 2 مطالعه زمانبندی تحرک پس از جراحی را تست کردند.
نتایج اصلی
در اینجا روی سه سوال کلیدی تمرکز میکنیم.
1. آیا بهتر است شانه را طی یک هفته پس از شکستگی حرکت دهیم یا حرکت را برای سه هفته یا بیشتر به تاخیر اندازیم؟
با توجه به شواهد محدود از پنج مطالعه غیر‐جراحی، مطمئن نیستیم که حرکت زودهنگام بازو باعث بهبود یا ایجاد تفاوت در عملکرد طولانی‐مدت شانه یا ایجاد مشکلات شانه میشود یا خیر.
2. آیا جراحی برای اکثر انواع شکستگیهای جابهجا شده بهتر از درمان غیر‐جراحی است؟
ده مطالعه این موضوع را تست کردند که جراحی برای بزرگسالان مبتلا به اکثر انواع شکستگیهای جابهجا شده نتیجه بهتری نسبت به درمان غیر‐جراحی دارد یا خیر. شواهد قوی مبنی بر عدم تفاوت مهم بین درمان جراحی و غیر‐جراحی از نظر عملکرد شانه (گزارششده توسط بیمار) در 1 و 2 سال، و احتمالا در 6 ماه نیز، وجود داشت. شواهد قوی مبنی بر عدم تفاوت مهم بین این دو درمان از نظر کیفیت زندگی در 1 سال به دست آمد. سی‐یک نفر در این مطالعات فوت کردند، اما فقط1 مورد مرگومیر با جراحی مرتبط بود. جراحی ممکن است منجر باعث افزایش خطر نیاز به جراحی بیشتر و عوارض شود. با این حال، احتمال کمی برای مشکلات بیشتر شانه پس از درمان غیر‐جراحی نیز وجود دارد.
3. بهترین روش انجام جراحی چیست؟
دو مقایسه کلیدی را انتخاب کردیم.
‐ چهار مطالعه استفاده از یک صفحه را با استفاده از یک نیل برای تثبیت جراحی پس از قرار دادن دوباره استخوانها در کنار هم مقایسه کردند. انتخاب جراحی ممکن است هیچ تفاوتی را در عملکرد شانه ایجاد نکند. شواهد بسیار محدود به این معنی است که مطمئن نیستیم انتخاب جراحی تاثیری بر کیفیت زندگی، تاثیرات مضر یا نیاز به جراحی بیشتر میگذارد یا خیر.
‐ دو مطالعه که یک RTSA را با همیآرتروپلاستی مقایسه کردند، نشان دادند که عملکرد شانه به میزان مشابهی بهبود یافت، اما نیاز به انجام جراحی بیشتر پس از RTSA کمتر بود. با این حال، شواهد کافی وجود ندارد که بگوییم نوعی از درمان جایگزین بهتر از نوع دیگر آن است یا خیر.
محدودیتهای شواهد چه هستند؟
نسبت به یافتههای حاکی از عدم تفاوت در عملکرد شانه یا کیفیت زندگی بین درمان جراحی و غیر‐جراحی برای اکثر انواع شکستگیهای جابهجا شده مطمئن هستیم. از طرفی، معمولا به این دلیل که شواهد کافی وجود نداشت، از یافتههای دیگر مطمئن نیستیم.
این شواهد تا چه زمانی بهروز است؟
این مرور، مرور قبلی ما را که در سال 2015 منتشر شد، بهروز میکند. شواهد تا سپتامبر 2020 بهروز است.