یووئیت غیرعفونی (non‐infectious uveitis) توصیفکننده گروه ناهمگونی از اختلالات چشمی (ocular disorders) است که با التهاب داخل چشمی در غیاب عفونت شناخته میشود. یووئیت یک علت اصلی از دست دادن بینایی است که عمدتا به دلیل ادم ماکولار یوئیتیک (UMO ؛uveitic macular oedema) اتفاق میافتد. درمان با هدف کاهش فعالیت بیماری از طریق سرکوب پاسخ التهابی داخل چشمی صورت میگیرد. در موارد وجود ادم ماکولار، هدف درمان بازیابی ساختار ماکولار (macular architecture) به منظور پیشگیری از آسیب غیرقابل بازگشت گیرنده نور (photoreceptor) در این ناحیه در کوتاهترین زمان ممکن است. حملات حاد (acute exacerbations) اغلب با کورتیکواستروئیدها مدیریت میشوند، که ممکن است به صورت موضعی، منطقهای (locally) یا به صورت سیستمک استفاده شوند. در حالیکه اینها اغلب در دستیابی به کنترل بیماری به سرعت اثربخش هستند، استفاده بلندمدت از آنها با اثرات جانبی موضعی و سیستمیک قابلتوجهی رابطه داشته و از «عوامل محدودکننده مصرف استروئید» (steroid sparing agents) برای دستیابی به کنترل طولانی در بیماری شدید یا سخت (recalcitrant) استفاده میشود. داروهای ضد فاکتور نکروزدهنده تومور (TNF) سیتوکین (cytokine) حیاتی را در فرآیند التهابی سیگنالدهی مسدود کرده و به عنوان عوامل ایمونومدولاتوری (immunomodulatory) محدودکننده استروئید اثربخش در طیف وسیعی از وضعیتهای غیرچشمی ظهور کردهاند. دادههای انتزاعی (mechanistic) وجود دارند که پیشنهاد میکنند این عوامل ممکن است رویکرد هدفمندتری را برای کنترل بیماری در UMO نسبت به سایر عوامل ارایه دهند، اما تا به امروز، این عوامل عمدتا به صورت تائید نشده (off label) استفاده شدهاند، زیرا اغلب این عوامل برای مصرف چشمی دارای مجوز نیستند. هدف این مطالعه مروری تلخیص منابع علمی در دسترسی است که استفاده از درمان ضدTNF را در UMO گزارش کردهاند، بنابراین ایجاد مبنای مبتنی بر شواهد برای استوار کردن تصمیمات درمانی آتی و ایجاد گایدلاینهای بالینی در این زمینه است.
ارزیابی سودمندی درمان ضدTNF در درمان UMO.
ما در پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده در کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails؛ 2018، شماره 2)، که دربرگیرنده پایگاه ثبت کارآزماییهای چشم و بینایی در کاکرین است؛ Ovid MEDLINE؛ Ovid Embase؛ LILACS؛ Web of Science Conference Proceedings Citation Index‐ Science؛ سیستم اطلاعات منابع علمی خاکستری در اروپا (OpenGrey)؛ رجیستری ISRCTN؛ ClinicalTrials.gov و WHO ICTRP جستوجو کردیم. تاریخ جستوجو 29 مارچ 2018 بود.
ما برای ورود تمامی کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده که به ارزیابی استفاده از عوامل ضدTNF در درمان UMO پرداخته بودند، برنامهریزی کردیم. هیچ محدودیتی از نظر سن، جنسیت یا قومیت شرکتکنندگان به کار گرفته نشد. مقایسههای اولیه این مطالعه مروری عبارت بودند از: ضدTNF در مقابل عدم درمان یا دارونما (placebo)؛ ضدTNF در مقابل یک عامل دارویی دیگر؛ مقایسه داروهای ضدTNF مختلف؛ مقایسه دوزهای مختلف و روشهای استفاده داروی ضدTNF مشابه. معیار پیامدی اولیه که ما برای این مطالعه مروری بررسی کردیم، بهترین حدت بینایی تصحیحشده (BCVA) در چشم درمانشده بود. معیارهای پیامدی ثانویه عبارت بودند از تغییر آناتومیکی ماکولار، برآورد بالینی کدورت زجاجیه و کیفیت زندگی مرتبط با سلامت.
2 نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به غربالگری عناوین و چکیده مقالات بازیابیشده از طریق جستوجو در پایگاههای اطلاعاتی پرداختند. ما گزارشهای تماممتن مطالعات را بعد از مرور چکیدهها، تحت «نامطمئن» یا «واردشده» دستهبندی کردیم. 2 نویسنده مرور بهطور مستقل از هم هر گزارش تماممتن را برای بررسی داشتن شرایط لازم مرور کردند. ما موارد اختلاف را از طریق بحث حلوفصل کردیم.
ما هیچ کارآزمایی کاملشده یا در حال اجرایی را که برای ورود به مرور به این مطالعه مروری کاکرین واجد شرایط باشد، شناسایی نکردیم.
مرور ما هیچ شواهدی را از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده به نفع یا علیه نقش عوامل ضدTNF در مدیریت UMO شناسایی نکرد. اگرچه تعدادی کارآزماییتصادفیسازی و کنترلشده با کیفیت بالا که نشاندهنده سودمندی عوامل ضدTNF در پیشگیری از عود التهاب در یووئیت هستند وجود دارند، پیامدهای گزارششده مطالعه، شامل تغییرات در UMO نمیشود. بنابراین، دادهها برای نتیجهگیری درباره اینکه آیا اثر درمانی قابلتوجهی بهطور خاص برای UMO وجود داشته یا خیر، کافی نیستند. کارآزماییهای آتی برای دربرگرفتن معیارهای کمی UMO به عنوان پیامدهای اولیه مطالعه، برای مثال از طریق گزارشدهی حضور یا عدم حضور UMO، یا از طریق اندازهگیری ضخامت مرکزی ماکولار برای شرکتکنندگان مطالعه بهتر است طراحی شوند. بهعلاوه، از آنجایی که UMO یک عارضه مهم از یووئیت است، ما اذعان میکنیم که یووئیت با بروز بسیاری از عوارض ساختاری و کارکردی قابلتوجه رابطه دارد. تعیین سودمندی درمان بر مبنای یک معیار پیامدی تکی امکانپذیر نیست. ما توصیه میکنیم که مطالعات مروری آتی در مورد مداخلات درمانی در یووئیت باید از معیارهای ترکیبی پاسخ درمانی شامل طیفی از عوارض بالقوه بیماری، استفاده کنند.