پیشینه
اختلال طیف اوتیسم (autism spectrum disorder; ASD) وضعیتی است که با مشکلاتی در ابعاد اجتماعی ارتباط، و رفتارها و تمایلات تکراری و محدود شده (برای مثال حرکات تکرار شونده بدن از جمله حرکات دست به سمت بالا و پائین (hand flapping)، حساسیتهای حسی (sensory sensitivities) و تمایلات محصور شده (circumscribed interests)) شناخته میشود. همچنین افراد مبتلا به ASD به طور شایع دارای مشکلات زبانی بوده و حدود 25% تا 30% از کودکان قادر به استفاده از زبان کلامی (use verbal language) برای برقراری ارتباط نبوده یا دارای حداقل توان تکلمی هستند (استفاده کمتر از 30 کلمه). توانایی برقراری ارتباط یک مهارت ضروری زندگی است و مشکلات ارتباطی میتواند طیفی از پیامدهای منفی از جمله عملکرد ضعیفتر آکادمیک، کیفیت پائینتر زندگی و مشکلات رفتاری را به دنبال داشته باشد. به طور کلی هدف از مداخلات ارتباطی بهبود توانایی کودکان در برقراری ارتباط از طریق گفتار یا از طریق گفتار کمکی (supplementing speech) با سایر ابزارها (مانند زبان علائم یا تصاویر) است.
ما به دنبال چه چیزی بودیم؟
در نوامبر 2016، تعداد 18 بانک اطلاعاتی و پایگاه ثبت کارآزماییها را جستوجو و در نوامبر 2017 جستوجو را بهروز کردیم.
مطالعه ما چه چیزی را به دست آورد؟
دو کارآزمایی را شامل 154 کودک مبتلا به ASD با حداقل توان تکلمی (32 ماهه تا 11 ساله) شناسایی کردیم. این مطالعات به طور تصادفی شرکتکنندگان را به دریافت مداخله ارتباطی و یک گروه کنترل که مداخله دریافت نکرده بودند اما درمان معمول را در اجتماع دریافت کرده بودند، تقسیم کرده بودند. هر دو مطالعه در درجه نخست روی پیامدهای ارتباطی (کلامی و غیر‐کلامی) تمرکز کرده بودند. یکی از مطالعات نیز اطلاعات مربوط به ارتباط اجتماعی را گردآوری کرده بود. هیچ یک از مطالعات اطلاعات مربوط به حوادث جانبی، سایر مهارتهای ارتباطی، کیفیت زندگی یا پیامدهای رفتاری را گردآوری نکرده بودند.
یک مطالعه به بررسی مداخله ارتباطی جایگزین و تقویتی (ACC) (سیستم ارتباطی تبادل تصویر؛ (Picture Exchange Communication System; PECS)) پرداخته بود، که توسط معلمها در مدرسه به کودکان داده میشد. این مداخله در طول پنج ماه به اجرا درآمده بود و دربرگیرنده آموزش و مشاوره معلمان بود. PECS یک رویکرد مرحلهای است که در آن به کودکان آموزش داده میشود به تبادل تصاویر مجرد از یک آیتم یا عمل مورد علاقه یا فرد دیگری که بعد از آن به درخواست واکنش نشان میدهد، بپردازند. این سیستم تا جایی که تصاویر در یک جمله کنار هم قرار گرفته و به روشهای مختلف از جمله یادداشت نویسی (commenting) و پاسخ به سوالات از این جملات استفاده شود، ادامه پیدا میکند. این مطالعه 84 شرکتکننده (73 پسر) 4 تا 11 ساله را دربرگرفته و توسط Three Guineas Trust تامین مالی شده بودند. مطالعه دیگر به بررسی مداخله مبتنی بر کلام (مداخله متمرکز بر زمان بازی (focused playtime intervention; FPI)، که یک برنامه آموزش والدین در خانه بوده و هدف آن ارتقاء بازی هماهنگ شده با اسباببازیها بین والدین و کودکان آنها است، پرداخته بود. این مطالعه 70 شرکت کننده (64 پسر) 32 ماهه تا 82 ماهه را در برگرفته و توسط گرنت (HD35470) انجمن مربیان بالینی و بیمار (Clinical and Patient Educators Association grant) از موسسه ملی سلامت کودک و توسعه انسانی (National Institute of Child Health and Human Development)، برنامه تحقیقات موسسه MIND و گرنت Professional Staff Congress‐City University of New York تامین مالی شده بود.
یافتههای اصلی
شواهد محدودی وجود دارد مبنی بر اینکه مداخلات مبتنی بر کلام و AAC ارتباط کلامی و غیر‐کلامی را در کودکان مبتلا به ASD با حداقل توان تکلمی بهبود میدهد. هر دو مطالعه وارد شده به این مرور دستاوردهایی را از نظر ابعاد کلامی یا غیر‐کلامی ارتباط (یا هر دو) برای برخی کودکان بلافاصله پس از مداخله گزارش کرده بودند. هیچ یک از این مداخلات منجر به بهبود در ارتباط کلامی یا غیر‐کلامی پایدار در طول زمان برای بیشتر کودکان نشده بودند. ما کیفیت کلی شواهد را به دلیل یافتن دو مطالعه واجد شرایط و دربرگرفتن تعداد کم شرکتکنندگان در این مطالعات در سطح بسیار پائین ارزیابی کردیم. بهعلاوه، هر دو مطالعه دارای محدودیتهای روششناسی بودند که خطر سوگیری (bias) آنها را افزایش میداد.
توصیهها
در حال حاضر شواهد محدودی وجود دارد مبنی بر اینکه مداخلات مبتنی بر کلام و ACC مهارتهای ارتباط گفتاری را در کودکان مبتلا به ASD 32 ماهه تا 11 ساله با حداقل توان تکلمی بهبود میدهد. کارآزماییهای اضافی که از مداخلات ارتباطی استفاده کرده و تاثیرات این مداخلات را با گروه کنترل مقایسه کنند، برای فراهم کردن مبنای شواهد در اسرع وقت مورد نیاز است.