برونشکتازی (bronchiectasis) یک بیماری تنفسی مزمن است که بواسطه اتساع غیرعادی و غیرقابلبازگشت راههای هوایی کوچکتر شناخته شده و دارای نرخ مرگومیر بیشتر از 2 برابر نرخ مرگومیر در جمعیت عمومی است. آنتیبیوتیکها به عنوان درمان خط مقدم برای مدیریت بار باکتریایی استفاده میشوند، اما استفاده از آنها احتمال ایجاد مقاومت آنتیبیوتیکی را به همراه دارد. آنتیبیوتیکدرمانی دوگانه (dual antibiotic therapy) به طور بالقوه عفونت ناشی از گونههای مختلف باکتریها را سرکوب کرده، منجر به موفقیت بیشتری در درمان وضعیتهای تشدید شده، علائم را کاهش داده و کیفیت زندگی را بهبود میبخشد. درباره سودمندی آنتیبیوتیکهای دوگانه از نظر مدیریت وضعیتهای تشدید و میزان ایجاد مقاومت باکتریایی به شواهد بیشتری نیاز است.
ارزیابی اثرات آنتیبیوتیکهای دوگانه در درمان بزرگسالان و کودکان مبتلا به برونشکتازی.
ما مطالعات موجود را در پایگاه ثبت تخصصیشده گروه راههای هوایی در کاکرین (CAGR)، که دربرگیرنده پایگاه مرکزی ثبت کارآزماییهای کنترلشده در کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Registre of Controlled Trails)؛ MEDLINE؛ Embase؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Literature؛ پایگاه اطلاعات طب مکمل و وابسته (AMED) و PsycINFO بود و همچنین مطالعات به دست آمده را از طریق جستوجوی دستی در مجلات/ چکیده مقالات شناسایی کردیم. ما همچنین در این پایگاههای ثبت کارآزماییها جستوجو کردیم: مرکز ثبت کارآزماییهای بالینی در حال انجام موسسات ملی سلامت ایالات متحده، ClinicalTrials.gov و پلتفرم بینالمللی پایگاه ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت. ما هیچگونه محدودیتی را روی زبان انتشار مطالعات اعمال نکردیم. ما جستوجوی خود را در اکتبر 2017 به انجام رساندیم.
ما کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشدهای را جستوجو کردیم که به مقایسه آنتیبیوتیکهای دوگانه در مقابل یک آنتیبیوتیک مجرد برای مدیریت کوتاهمدت (هفته < 4) یا بلندمدت برونشکتازی به تشخیص رسیده در بزرگسالان و/ یا کودکان از طریق برونکوگرافی (bronchography)، عکس ساده رادیوگرافی قفسه سینه (plain film chest radiography) یا توموگرافی کامپیوتری با وضوح بالا (high-resolution computed tomography) پرداخته بودند. پیامدهای اولیه عبارت بودند از وضعیتهای تشدید (exacerbations)، طول دوره بستری در بیمارستان و رویدادهای جانبی جدی. پیامدهای ثانویه عبارت بودند از نرخهای پاسخ به درمان، ایجاد مقاومت به آنتیبیوتیکها، رویدادها/ اثرات جانبی، مرگها، ظرفیت تمرینی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت. ما از سنجههای پیامدی به عنوان معیار انتخاب استفاده نکردیم.
2 نویسنده مرور به صورت مستقل به غربالگری عناوین و چکیده 287 رکورد، به همراه مطالعه تماممتن 7 گزارش پرداختند. 2 مطالعه با معیارهای ورود به مرور سازگار بودند. 2 نوسنده مرور به صورت مستقل به استخراج دادههای پیامدی و ارزیابی خطر سوگیری پرداختند. ما دادهها را از فقط 1 مطالعه استخراج کردیم و برای این پیامدها ارزیابی را بر اساس رویکرد درجهبندی توصیهها، ارزیابی، ارتقا و بررسی (GRADE) به اجرا درآوردیم: درمان موفقیتآمیز وضعیت تشدید؛ نرخهای پاسخ به درمان و رویدادهای جانبی جدی.
2 کارآزمایی تصادفیسازی شده اثربخشی درمان دوگانه خوراکی را به علاوه استنشاقی در مقابل مونوتراپی خوراکی، در مجموعا 118 بزرگسال با میانگین سنی 62.8 سال ارزیابی کرده بودند.1 کارآزمایی چندمرکزی توبرامیسین (tobramycin) استنشاقی را به علاوه سیپروفلوکساسین (ciprofloxacin) خوراکی در مقابل سیپروفلوکساسین به تنهایی، و 1 کارآزمایی تکمرکزی جنتامایسین استنشاقی (nebulised gentamicin) به علاوه آنتیبیوتیکهای سیستمیک را در مقابل یک آنتیبیوتیک سیستمیک به تنهایی مقایسه کرده بود. مقالات منتشرشده منابع تامین مالی مطالعات را گزارش نکرده بودند.
برآوردهای اثر به دست آمده از 1 مطالعه کوچک با 53 بزرگسال هیچ شواهدی را مبنی بر مزیت درمان دوگانه استنشاقی به علاوه خوراکی برای پیامدهای اولیه زیر در پایان مطالعه نشان نداد: مدیریت موفقیتآمیز وضعیت تشدید- درمان در روز 42 (نسبت شانس (OR): 0.66؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.22 تا 2.01؛ 53 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)؛ تعداد شرکتکنندگان با ریشهکنی سودوموناس آئروژینوزا (Pseudomonas aeruginosa eradication) در روز 21 (OR: 2.33؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.66 تا 8.24؛ 53 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) و رویدادهای جانبی جدی (OR: 0.48؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.08 تا 2.87؛ 53 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین). بهطور مشابه، پژوهشگران هیچ شواهدی را مبنی بر مزیت درمان برای این پیامدهای ثانویه ارائه نکردند: نرخهای پاسخ به درمان بالینی – عود در روز 42 (OR: 0.57؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.12 تا 2.69؛ 53 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین)؛ نرخ پاسخ میکروبیولوژیکال در روز 21- ریشهکنشده (OR: 2.40؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.67 تا 8.65؛ 53 شرکتکننده؛ 1 مطالعه؛ شواهد با کیفیت بسیار پایین) و رویدادهای جانبی- بروز خسخس سینه (wheeze) (OR: 5.75؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 1.55 تا 21.33). دادهها هیچ شواهدی را مبنی بر مزیتی به نفع درمان از نظر حجم خلط، عفونت ریه، یا مقاومت آنتیبیوتیکی نشان نمیدهد. پیامدهای به دست آمده از دومین مطالعه کوچک با 65 بزرگسال، که فقط چکیده آن قابل دسترسی بود، وارد تحلیلهای کمی نشدند. مطالعات وارد شده به مرور سایر پیامدهای اولیه ما را گزارش نکرده بودند: طول دوره بیماری؛ فراوانی و زمان سپری شده تا بروز وضعیت تشدید بعدی؛ سایر پیامدهای ثانویه ما را نیز گزارش نکرده بودند: مارکرهای سیستمیک عفونت؛ ظرفیت تمرینی و کیفیت زندگی. ما هیچ کارآزمایی را شناسایی نکردیم که روی کودکان به اجرا درآمده باشد.
تعداد کمی از مطالعات انجام شده روی بزرگسالان شواهدی را با کیفیت بالا تولید کردهاند که برای آگاهیبخشی به نتیجهگیریهای قطعی کافی نیست و مطالعات انجام شده روی کودکان هیچ شواهدی ارائه نکرده بودند. ما فقط 1 درمان دوگانه ترکیبی را از آنتیبیوتیکهای خوراکی و استنشاقی شناسایی کردیم. نتایج به دست آمده از این کارآزمایی مجرد که دربرگیرنده 53 مرد بود و ما توانستیم آن را وارد تحلیل کمی کنیم، هیچ شواهدی را مبنی بر وجود مزیت به نفع درمان دوگانه خوراکی بهعلاوه استنشاقی از نظر موفقیتآمیز بودن درمان وضعیت تشدید، رویدادهای جانبی جدی، حجم خلط، عفونت ریه و مقاومت آنتیبیوتیکی نشان نداد. برای تعیین سودمندی و ایمنی سایر ترکیبات آنتیبیوتیکهای دوگانه برای بزرگسالان و کودکان مبتلا به برونشکتازی، هر دو، به ویژه از نظر مقاومت آنتیبیوتیکی، به تحقیق با کیفیت بالا بیشتری نیاز است.