ملانوما نسبت اندکی را از سرطانهای پوستی تشکیل میدهد اما مسول اکثر مرگهای ناشی از سرطان پوست است. تشخیص و درمان زودهنگام میتواند بقای بیماران را بهبود بخشد. کارافزارهای (applications) گوشیهای هوشمند بهآسانی قابل دسترس هستند و بالقوه میتوانند در ارزیابی احتمال وجود خطر بدخیمی به کار روند، به نحوی که افراد به دنبال پزشک و توجه پزشکی بیشتری برای ارزیابی دقیقتر ضایعه باشند. با این حال اگر کارافزارها فرد را مطمئن سازند که ضایعه آنها خطر پایینی دارد، خطر عدم تشخیص و درمان تاخیری ملانوما وجود دارد.
ارزیابی دقت تشخیصی کارافزارهای گوشی هوشمند برای رد کردن ملانومای تهاجمی پوستی و انواع ملانوسیتیک اینترااپیدرمال آتیپیک در بزرگسالان با نگرانی درباره ضایعات پوستی مشکوک.
ما جستوجوی جامعی را در پایگاههای اطلاعاتی زیر از آغاز تا آگوست 2016 انجام دادیم: پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترلشده کاکرین؛ MEDLINE؛ Embase؛ (CINAHL) Cumulative Index to Nursing and Allied Health Litreture؛ CPCI؛ Zetoc؛ Science Citation Index؛ مرکز ثبت کارآزماییهای بالینی در حال انجام موسسات ملی سلامت ایالات متحده، پایگاه اطلاعاتی پورتفولیو شبکه تحقیقاتی بالینی (NIHR Clinical Research Network Portfolio Database) و پلتفرم بینالمللی ثبت کارآزماییهای بالینی سازمان جهانی بهداشت. ما فهرست منابع و مرورهای سیستماتیک منتشر شده را بررسی کردیم.
معیار انتخاب ما مطالعاتی با هر نوع طراحی بود که کارافزارهای گوشیهای هوشمند را که توسط افرادی که ضایعات مشکوک به ملانوما یا انواع ملانوسیتیک اپیدرمال آتیپیک دارند، استفاده میشوند، در مقایسه با معیار مرجع یعنی تایید بافتشناسی یا پیگیری بالینی و نظر متخصصین، ارزیابی میکردند.
دو نویسنده این مطالعه مروری مستقل از هم با استفاده از فرم استاندارد شده استخراج دادهها و ارزیابی کیفیت (براساس QUADAS-2) تمام دادهها را استخراج کردند. به دلیل کم بودن دادهها و کیفیت ضعیف مطالعات ما متاآنالیز را برای این مرور انجام ندادیم. برای توضیح و روشنگری اهداف، ما حساسیت و اختصاصیت را برای هر کارافزار تحت بررسی تخمین زدیم.
این مرور، گزارشی از دو کوهورت از ضایعات است که در دو مطالعه منتشر شده بودند. هر دو مطالعه در معرض خطر بالای سوگیری (bias) در زمینه استخدام گزینشی شرکتکنندگان و میزان بالای تصویرهای غیرارزیابی شده بود. به دلیل انتخاب ضایعاتی که از قبل برای برداشتن در یک مرکز بالینی درماتولوژی گزینش شده بودند و همچنین تهیه تصویر توسط پزشکان به جای کاربران کارافزار گوشی همراه، نگرانی درباره کاربرد یافتهها را بالا برده است.
ما دادهها را برای پنج کارافزار موبایل و 322 ضایعه مشکوک پوستی با 86 ملانوما در دو مطالعه گزارش کردیم. چهار کارافزار مبتنی بر هوش مصنوعی، تصاویر ضایعات (photographs) را به عنوان ملانوما (یک کارافزار) یا بهعنوان خطر بالا یا ضایعات «مشکلساز» (problematic) (سه کارافزار) طبقهبندی کرده بودند. این کارافزارها براساس یک الگوریتم از پیشبرنامهریزی شده بوده و طیف حساسیتها از 7% (95% فاصله اطمینان (CI): 2% تا 16%) تا 73% (95% فاصله اطمینان (CI): 52% تا 88%) و اختصاصیت از 37% (95% فاصله اطمینان (CI): 29% تا 46%) تا 94% (95% فاصله اطمینان (CI): 87% تا 97%) متغیر بودند. تنها کارافزاری که از مرور ذخیره و ارسال (store-and-forward review) تصاویر ضایعات توسط یک درماتولوژیست استفاده میکرد، حساسیت 98% (95% فاصله اطمینان (CI): 90% تا 100%) و اختصاصیت 30% (95% فاصله اطمینان (CI): 22% تا 40%) داشت.
تعداد عدم موفقیت آزمون (تحلیل تصویرهای ضایعه بهوسیله کارافزارها و طبقهبندی شده به عنوان «غیرقابل ارزیابی» که توسط نویسندگان مطالعه کنار گذاشته شده بود) بین 3 تا 31 (یا 2% تا 18% ضایعات تحلیل شده) بود. کارافزارهای ذخیره و ارسال بیشترین میزان عدم موفقیت آزمون را داشتند (15%). دستکم یک ملانوما در ارزیابیهای سه تا از چهار کارافزار به عنوان غیرقابل ارزیابی طبقهبندی شدند.
کارافزارهای گوشیهای هوشمند از تحلیلهای مبتنی بر هوش مصنوعی استفاده میکنند و هنوز کفایت آنها از نظر دقت، نشان داده نشده است. این کارافزارها با احتمال بالایی از تشخیص ندادن ملانوما همراه هستند. کارافزارهای مبتنی بر تصویرهای ذخیره و ارسال میتوانند بر مراجعه افرادی که ضایعات بالقوه بدخیم دارند، نقش بالقوهای داشته باشند و این کار با تسهیل عمل فعال خودمدیریتی سلامت و درگیرشدن زودهنگام با ضایعات مشکوک انجام میشود. با این حال این کارافزارها ممکن است موجب افزایش در منابع و حجم کاری شوند. با توجه به کم بودن شواهد و کیفیت روششناسی پایین مطالعات موجود، امکان استنتاج هر نوع پیامد و دلالتی برای عمل وجود نداشت. باوجود این، این حوزه به سرعت در حال رشد و گسترش است و کارافزارهای جدید و بهتر با گزارشهای دقیق و استوار مطالعات میتوانند این نتایج را بهطور اساسی تغییر دهند.