پیشینه
افراد مبتلا به بیماریهای روانی جدی مانند اسکیزوفرنی (schizophrenia) در فرآیند تفکراتشان دچار چندین اختلال و پریشانی میشوند، که این اختلالات باعث هذیان (باورهایی که مبتنی بر واقعیت نیستند) و توهم (دیدن و شنیدن چیزهایی که واقعی نیستند) میشوند. درمان رایج (فراهم کننده بیشترین حمایت برای این بیماری) برای اسکیزوفرنی داروهای آنتیسایکوتیک هستند، اما این داروهای آنتیسایکوتیک همیشه موفقیتآمیز نیستند و درمانهای اضافی مانند درمانهای روانیاجتماعی (مانند درمان شناختی رفتاری (cognitive behavioural therapy; CBT)) برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی توصیه شده است. هدف CBT این است که به افراد کمک کند تا دیدگاه خودشان را از نشانههای بیماریشان مجددا ارزیابی کنند. تصور میشود این فرآیند به کاهش ناراحتی (distress) کمک میکند و رفتارها را تغییر میدهد. درمان شناختی رفتاری غالبا برای افراد مبتلا به اضطراب و افسردگی بهکار میرود. اما پر‐هزینه بوده و شواهد برای موثر بودن آن نامشخص است خصوصا در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی.
جستوجوها
متخصص اطلاعات گروه اسکیزوفرنی در کاکرین، پایگاه ثبت تخصصی را برای یافتن کارآزماییهایی جستوجو کرد که افراد مبتلا به اسکیزوفرنی را به دریافت CBT یا مراقبت استاندارد (مراقبتهایی که شرکتکنندگان، در منطقهای که کارآزمایی انجام شده بود، بهطور طبیعی برای بیماریشان دریافت میکردند) اختصاص دادند، این جستوجوها تا مارچ 2017 انجام شد. در این جستوجو 1730 رکورد پیدا شد. نویسندگان مرور این رکوردها را بازرسی و غربال کردند.
نتایج اصلی
بعد از غربال نتایج جستوجو، 60 کارآزمایی را با 5992 شرکتکننده در این مرور وارد کردیم. در این مطالعات افراد مبتلا به اسکیزوفرنی بهطور تصادفی به گروه CBT به عنوان درمان کمکی برای مراقبت استاندارد یا مراقبت استاندارد به تنهایی اختصاص داده شدند. کیفیت شواهد برای پیامدهای مورد علاقه ما عمدتا بسیار پائین یا در بهترین حالت پائین بودند. نتایج نشان میدهد که اضافه کردن CBT به مراقبت استاندارد تاثیری بر خطر عود طولانیمدت ندارد. فقط دو کارآزمایی (82 شرکتکننده) دادههای مفید را برای وضعیت کلی (global state) طولانیمدت فراهم کرده بودند، این دادهها نشان میدهد که CBT میتواند برای بهبود طولانیمدت در وضعیت کلی نسبت به مراقبت استاندارد به تنهایی، بهتر باشد. اضافه کردن CBT به مراقبت استاندارد میتواند باعث کاهش خطر حوادث جانبی شود اما به نظر میرسد برای بهبود وضعیت روانی طولانیمدت نسبت به مراقبت استاندارد مزیتی ندارد. اینکه اضافه کردن CBT به مراقبت استاندارد، کیفیت زندگی یا کارکرد اجتماعی بیمار را بهبود میبخشد یا خیر، نامشخص است.
نتیجهگیریها
در حال حاضر شواهد موجود نامشخص است و برای نتیجهگیری درباره اثربخشی اضافه کردن CBT به مراقبت استاندارد در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی در مقایسه با مراقبت استاندارد به تنهایی، به اندازه کافی محکم نیستند.