احتمال ابتلا به ترومبوامبولی وریدی (VTE ؛venous thromboembolism) راجعه در افراد مبتلا به سرطانی که درمان با ضدانعقاد برای VTE دریافت میکنند در مقایسه با افراد سالم، بیشتر است.
مقایسه اثربخشی و ایمنی سه نوع ضدانعقاد تزریقی (هپارین با وزن مولکولی پایین (LMWH) با دوز ثابت، هپارین شکستهنشده (UFH) با دوز تعدیل شده و فونداپارینوکس (fondaparinux)) برای درمان اولیه VTE در افراد مبتلا به سرطان.
جستوجوی جامع شامل جستوجوی الکترونیکی عمده در این پایگاههای اطلاعاتی بود: پایگاه ثبت مرکزی کارآزماییهای کنترل شده کاکرین (CENTRAL ؛Cochrane Central Register of Controlled Trails، شماره 1، 2018)؛ MEDLINE (از طریق Ovid) و EMBASE (از طریق Ovid)؛ جستوجوی دستی در چکیده مقالات کنفرانسها؛ بررسی منابع مطالعات منتخب؛ استفاده از ویژگی «استنادهای مرتبط» در PubMed و جستوجو برای مطالعات در حال انجام. این بهروزرسانی از مطالعه مروری سیستماتیک، بر مبنای یافتههای جستوجوی منابع انجامشده در 14 ژانویه 2018 بود.
کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترلشده (RCTs ؛randomised controlled trails) که منافع و مضرات LMWH، UFH و فونداپارینوکس را در افراد دچار سرطان و VTE تأییدشده بهصورت عینی ارزیابی کردهاند.
ما با استفاده از یک فرم استانداردشده، دادهها را بهصورت دو نسخهای درباره طراحی مطالعه، شرکتکنندگان، پیامدهای مطلوب مداخلات و خطر سوگیری (bias) استخراج کردیم. پیامدهای مطلوب شامل مرگومیر ناشی از همه علل، VTE علامتدار، خونریزی زیاد، خونریزی کم، سندرم پس از فلبیت (postphlebitic)، کیفیت زندگی و ترومبوسیتوپنی بودند. ما قطعیت شواهد را برای هر پیامد با استفاده از رویکرد GRADE ارزیابی کردیم.
از 15440 استناد شناسایی شده، شامل 7387 استناد منحصربهفرد، 15 RCT واجد شرایط بودند. این کارآزماییها، 1615 شرکتکننده مبتلا به سرطان و VTE را به کار گرفته بودند: 13 مطالعه مربوط به مقایسه LMWH با UFH، 1025 شرکتکننده، یک مورد مربوط به مقایسه فونداپارینوکس با UFH و LMWH، 477 نفر و یک مورد مربوط به مقایسه دالتپارین (dalteparin) با تینزاپارین (tinzaparin)، 113 شرکتکننده را استخدام کردند. متاآنالیز (meta‐analysis) مرگومیر طی سه ماه شامل 418 شرکتکننده از پنج مطالعه و متاآنالیز VTE راجعه دربرگیرنده 422 شرکتکننده از 3 مطالعه بود. یافتهها نشان داد که LMWH، احتمالا مرگومیر را طی سه ماه در قیاس با UFH کاهش میدهد (خطر نسبی (RR): 0.66؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.40 تا 1.10؛ تفاوت خطر (RD): 57 مورد کمتر در 1000؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 101 مورد کمتر تا 17 مورد بیشتر؛ شواهد با کیفیت متوسط)؛ اما افزایش یا کاهش معناداری را از لحاظ بالینی در VTE راجعه استخراج نکرده بود (RR: 0.69؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.27 تا 1.76؛ RD؛ 30 مورد کمتر در 1000؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 70 مورد کمتر تا 73 مورد بیشتر؛ شواهد با کیفیت متوسط).
مطالعهای که فونداپارینوکس را با هپارین (UFH یا LMWH) مقایسه کرده بود، تاثیر مفید یا مضری را از فونداپارینوکس بر مرگومیر در سه ماه (RR: 1.25؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.86 تا 1.81؛ RD؛ 43 مورد بیشتر در 1000؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 24 مورد کمتر تا 139 مورد بیشتر؛ شواهد با کیفیت متوسط)، VTE راجعه (RR: 0.93؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.56 تا 1.54؛ RD؛ 8 مورد کمتر در 1000؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 52 مورد کمتر تا 63 مورد بیشتر؛ شواهد با کیفیت متوسط)، خونریزی زیاد (RR: 0.82؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.40 تا 1.66؛ RD؛ 12 مورد کمتر در 1000؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 40 مورد کمتر تا 44 مورد بیشتر؛ شواهد با کیفیت متوسط) یا خونریزی کم (RR: 1.53؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.88 تا 2.66؛ RD؛ 42 مورد بیشتر در 1000؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 10 مورد کمتر تا 132 مورد بیشتر؛ شواهد با کیفیت متوسط) در نظر نگرفته بود.
مطالعهای که دالتپارین را با تینزاپارین مقایسه کرده بود، تاثیر مفید یا مضری را از دالتپارین بر مرگومیر (RR: 0.86؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.43 تا 1.73؛ RD؛ 33 مورد کمتر در 1000؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 135 مورد کمتر تا 173 مورد بیشتر؛ شواهد با کیفیت پایین)، VTE راجعه (RR: 0.44؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.09 تا 2.16؛ RD؛ 47 مورد کمتر در 1000؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 77 مورد کمتر تا 98 مورد بیشتر؛ شواهد با کیفیت پایین)، خونریزی زیاد (RR: 2.19؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.20 تا 23.42؛ RD؛ 20 مورد بیشتر در 1000؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 14 مورد کمتر تا 380 مورد بیشتر؛ شواهد با کیفیت پایین) یا خونریزی کم (RR: 0.82؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 0.30 تا 2.21؛ RD؛ 24 مورد کمتر در 1000؛ 95% فاصله اطمینان (CI): 95 مورد کمتر تا 164 مورد بیشتر؛ شواهد با کیفیت پایین) در نظر نگرفته بود.
LMWH احتمالا در درمان اولیه VTE در افراد مبتلا به سرطان نسبت به UFH ارجح است. کارآزماییهای اضافی با تمرکز بر پیامدهای مهم برای بیمار، آگاهی بیشتری را از پرسشهای مطرحشده در این مطالعه مروری فراهم خواهند کرد. تصمیم برای آغاز درمان با LMWH برای یک فرد مبتلا به سرطان، باید منافع و مضرات را موازنه کرده و ارزشها و ترجیحات بیمار را در نظر بگیرد.