تمرین عضلات کف لگن (PFMT) شایعترین درمان فیزیوتراپی مورد استفاده برای زنان مبتلا به بیاختیاری استرسی ادرار (SUI؛ Stress Urinary Incontinence) است. گاهی اوقات برای بیاختیاری مختلط ادرار (MUI؛ mixed urinary Incontinence) و، کمتر از آن، برای بیاختیاری فوریتی ادرار (UUI؛ Urgency Urinary Incontinence) نیز توصیه میشود.
این یک بهروزرسانی از مرور کاکرین است که نخستین بار در سال 2001 منتشر شد و در سال 2014 بهروزرسانی شد.
ارزیابی اثرات PFMT برای زنان مبتلا به بیاختیاری ادرار (UI) در مقایسه با عدم درمان، دارونما یا درمانهای ساختگی، یا سایر درمانهای کنترل غیرفعال؛ و خلاصه کردن یافتههای حاصل از ارزیابیهای مرتبط اقتصادی.
ما پایگاه ثبت تخصصی گروه بیاختیاری در کاکرین (Cochrane Incontinence Specialised Register) (در 12 فوریه 2018 جستوجو شد)، را جستوجو کردیم که شامل کارآزماییهایی است که از طریق جستوجو در CENTRAL، MEDLINE، MEDLINE In-Process، MEDLINE Epub Ahead of Print، ClinicalTrials.gov، WHO ICTRP، و جستوجوی دستی مجلات و مجموعه مقالات کنفرانسها، و فهرست منابع مقالات مرتبط شناسایی شدند.
کارآزماییهای کنترل شده وتصادفیسازی و شبهتصادفیسازی شده در مورد زنان مبتلا به SUI، UUI یا MUI (بر اساس علائم، نشانهها یا یورودینامیک (Urodynamics)). یک بازوی کارآزمایی انتخاب شده PFMT بود. بازوی دیگر عدم درمان، دارونما، درمان ساختگی یا سایر بازوهای کنترل غیرفعال بود.
حداقل دو نویسنده مرور بهطور مستقل از هم به ارزیابی کارآزماییها برای ورود و خطر سوگیری (bias) پرداختند. دادهها را استخراج و بهطور متقابل آنها را کنترل کردیم. نویسنده سوم مرور اختلافات/عدم توافقها را حل کرد. ما دادهها را با توجه به توصیف کتابچه راهنمای کاکرین برای مرورهای ساختارمند مداخلات (Cochrane Handbook for Systematic Reviews of Interventions) پردازش کردیم. ما کارآزماییها را بر اساس تشخیص UI زیرگروهبندی کردیم. زمانی که مناسب بود، ما متاآنالیز (meta‐analysis) رسمی را انجام دادیم.
این مرور شامل 31 کارآزمایی (که 10 مورد برای این بهروزرسانی جدید بودند) با 1817 زن از 14 کشور است. بهطور کلی، اندازه کارآزماییها کوچک تا متوسط بوده، و طول مدت پیگیری معمولا کمتر از 12 ماه بود و بسیاری از آنها در معرض خطر متوسط سوگیری قرار داشتند. تغییرات قابلتوجهی در محتوا و مدت زمان مداخله، جمعیت مطالعه و معیارهای پیامد وجود داشت. فقط یک مطالعه در مورد زنان مبتلا به MUI و فقط یک مطالعه در مورد زنان مبتلا به UUI به تنهایی وجود داشت، هیچ دادهای در مورد درمان قطعی، درمان قطعی یا بهبود، یا تعداد اپیزودهای UI برای این زیرگروهها وجود نداشت.
درمان علامتی (Symptomatic cure) UI در پایان درمان: در مقایسه با عدم درمان یا درمانهای کنترل غیرفعال، زنان مبتلا به SUI که در گروه PFMT قرار داشتند، هشت برابر بیشتر احتمال داست تا درمان را گزارش کنند (56% در مقابل 6%؛ خطر نسبی (RR): 8.38، 95% فاصله اطمینان (CI): 3.68 تا 19.07؛ 4 کارآزمایی، 165 زن؛ شواهد با کیفیت بالا). برای زنان مبتلا به هر نوع UI، گروههای PFMT پنج بار بیشتر احتمال داشت درمان را گزارش کنند (35% در مقابل 6%؛ RR: 5.34، 95% CI: 2.78 تا 10.26؛ 3 کارآزمایی، 290 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط).
درمان علامتی یا بهبود UI در پایان درمان: در مقایسه با عدم درمان یا درمان کنترل غیرفعال، زنان مبتلا به SUI که در گروه PFMT قرار داشتند، شش برابر بیشتر احتمال داشت درمان و بهبود را گزارش کنند (74% در مقابل 11%؛ RR: 6.33، 95% CI: 3.88 تا 10.33؛ 3 کارآزمایی، 242 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط). برای زنان مبتلا به هر نوع UI، گروههای PFMT دو بار بیشتر از زنان گروههای کنترل احتمال داشت درمان و بهبود را گزارش کنند (67% در مقابل 29%؛ RR: 2.39، 95% CI: 1.64 تا 3.47؛ 2 کارآزمایی، 166 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط).
علائم خاص UI و کیفیت زندگی (QoL) در پایان درمان: در مقایسه با عدم درمان یا درمانهای کنترل غیرفعال، زنان مبتلا به SUI که در گروه PFMT بودند، بیشتر احتمال داشت که بهبود معنیداری را در علائم UI (7 کارآزمایی، 376 زنان؛ شواهد با کیفیت متوسط)، و در QoL UI گزارش کنند (6 کارآزمایی، 348 زن؛ شواهد با کیفیت پایین). برای هر نوع از UI، زنان گروه PFMT بیشتر احتمال داشت که بهبود معنیداری را در علائم UI (1 کارآزمایی، 121 زن، شواهد با کیفیت متوسط) و در QoL UI گزارش کنند (4 کارآزمایی، 258 زن، شواهد با کیفیت متوسط). در نهایت، برای زنان مبتلا به UI مختلط تحت درمان با PFMT، یک کارآزمایی کوچک (12 زن) وجود داشت که QoL بهتری را گزارش کرد.
اپیزودهای نشت در 24 ساعت در پایان درمان: PFMT اپیزودهای نشت را در 1 مورد از زنان مبتلا به SUI (میانگین تفاوت (MD): پایینتر از 1.23، 95% CI: پایینتر از 1.78 تا پایینتر از 0.68؛ 7 کارآزمایی، 432 زن، شواهد با کیفیت متوسط) و در زنان مبتلا به انواع UI کاهش داد (MD: 1.00 واحد پایینتر، 95% CI: 1.37 پایینتر تا 0.64 پایینتر؛ 4 کارآزمایی، 349 زن، شواهد با کیفیت متوسط).
نشت در تست کوتاهمدت پد مبتنی بر کلینیک در پایان درمان: ادرار زنان مبتلا به SUI در گروه PFMT به میزان قابلتوجهی در پد تست کوتاهمدت (تا یک ساعت) کاهش یافت. این مقایسه ناهمگونی قابل توجهی را نشان داد ولی با استفاده از یک مدل اثرات تصادفی یافتهها به نفع PFMT بود (MD: پایینتر از 9.71 گرم، 95% CI: پایینتر از 18.92 تا پایینتر از 0.50؛ 4 کارآزمایی، 185 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط). برای زنان مبتلا به انواع UI، گروههای PFMT کاهش ادرار کمتری را در تست کوتاهمدت پد نسبت به گروه کنترل گزارش کردند (MD: 3.72 گرم کمتر، 95% CI: 5.46 کمتر تا 1.98 کمتر؛ 2 کارآزمایی، 146 زن؛ شواهد با کیفیت متوسط).
زنان در گروه PFMT نیز از درمان بیشتر راضی بودند و پیامدهای جنسی آنها بهتر بود. عوارض جانبی نادر بوده، و در دو کارآزمایی که عوارض جانبی را گزارش دادند، جزئی بودند. یافتههای این مرور عمدتا توسط جداول «خلاصهای از یافتهها» پشتیبانی شدند، اما بیشتر شواهد در زمینههای روششناسی تا حد متوسط کاهش یافت. «درمان درک شده توسط شرکتکننده» در زنان مبتلا به SUI استثنا بود، که با کیفیت بالا رتبهبندی شد.
با توجه به دادههای موجود، ما میتوانیم اطمینان حاصل کنیم که PFMT میتواند علائم SUI و سایر انواع UI را درمان کند یا بهبود ببخشد. این ممکن است تعداد اپیزودهای نشت، مقدار نشت در تست کوتاهمدت پد در کلینیک و علائم را در پرسشنامههای اختصاصی UI کاهش دهد. نویسندگان یک ارزیابی اقتصادی شناساییشده برای تفسیر اقتصادی مختصر گزارش دادند که هزینه - اثربخشی PFMT امیدوار کننده به نظر میرسد. یافتههای این مرور نشان میدهد که PFMT میتواند در برنامههای مدیریت محافظهکارانه در خط اول برای زنان مبتلا به UI انتخاب شود. اثربخشی درازمدت و مقرونبهصرفه بودن PFMT نیاز به بررسی بیشتری دارد.