سوال مطالعه مروری
شواهد موجود را در مورد اینکه افرادی با شمارش پائین پلاکت پیش از تعبیه سوزن پونکسیون کمری یا کاتتر اپیدورال نیاز به ترانسفیوژن پلاکت دارند یا خیر، و اگر چنین است، سطح شمارش پلاکت را که در آن ترانسفیوژن پلاکت مورد نیاز است، چیست، ارزیابی کردیم.
پیشینه
پلاکتها در خون یافت شده و بخش اساسی تشکیل لخته خونی را تشکیل میدهند. تعداد کم پلاکتهای خون، خطر خونریزی را افزایش میدهند. افرادی با تعداد کم پلاکت، اغلب نیاز به انجام پونکسیون کمری یا بیحسی اپیدورال برای انجام درمان یا برای کمک به تشخیص وضعیت خود دارند.
پونکسیون کمری معمولا با قرار دادن یک سوزن بین استخوانهای (مهره) ستون فقرات کمری به داخل مایع اطراف طناب نخاعی (بستهای از اعصاب که در ستون فقرات قرار دارد و مغز را با بدن مرتبط میکند) انجام میشود. پونکسیون کمری برای به دست آوردن یک نمونه از این مایع یا به منظور تزریق درمان به داخل آن (شیمیدرمانی یا داروی بیحسی) انجام میشود. سوزن پونکسیون کمری بلافاصله پس از گرفتن هر نمونه مایع یا انجام درمان، خارج میشود.
کاتتر اپیدورال شامل قرار دادن یک سوزن با قطر بزرگتر از سوزن پونکسیون کمری است. سوزن اپیدورال از طریق بافتهای مشابه با سوزن پونکسیون کمری عبور داده میشود، اما پیش از نفوذ به کیسههای مایع اطراف طناب نخاعی متوقف میشود. در عوض، هر نوع درمانی به فضایی درست خارج از کیسه مایع (به نام فضای اپیدورال) تزریق میشود. یک لوله کوچک (کاتتر اپیدورال) اغلب از طریق سوزن اپیدورال عبور داده شده و در موقعیت قرار داده میشود، به طوری که میتوان داروهای بیحسکننده موضعی بیشتری را از این طریق وارد کرد.
روش فعلی در بسیاری از کشورها این است که برای پیشگیری از بروز خونریزی شدید ناشی از پونکسیون کمری یا بیحسی اپیدورال، با استفاده از ترانسفیوژن پلاکت (پلاکتها به داخل ورید وارد میشوند) تعداد پلاکتها به بالاتر از یک سطح از پیش تعیینشده برسند. اگر چه به نظر میرسد خطر خونریزی کم باشد، اگر خونریزی رخ دهد، میتواند بسیار جدی باشد. با توجه به فقدان شواهد، سطح پلاکت توصیهشده پیش از انجام پونکسیون کمری یا بیحسی اپیدورال از کشوری به کشور دیگر بهطور قابلتوجهی متفاوت است. این بدان معنی است که پزشکان در مورد اینکه سطح پلاکت درست چیست و اینکه ترانسفیوژن پلاکت مورد نیاز است یا خیر، مطمئن نیستند. بنابراین، افراد ممکن است در معرض خطرات ناشی از ترانسفیوژن پلاکت بدون هیچگونه نفع بالینی آشکاری قرار گیرند.
ویژگیهای مطالعه
پایگاههای اطلاعاتی علمی را برای یافتن کارآزماییهای بالینی از افراد در هر سنی با تعداد پائین پلاکت جستوجو کردیم که نیاز به پونکسیون کمری یا بیحسی اپیدورال داشتند. شواهد موجود تا 13 فوریه 2018 بهروز است. در این مرور، فقط سه مطالعه کوهورت را پیدا کردیم. فقط دو مورد از این مطالعات، پیامدهای مرتبط را با این مرور گزارش کردند. هر دو مطالعه شامل افرادی با تعداد پلاکت پائین و سرطان خون بودند، یکی شامل 21 بزرگسال و دیگری دربرگیرنده 129 کودک بود. هر دو مطالعه افراد دریافتکننده و عدم‐دریافت ترانسفیوژن پلاکت را پیش از قرار دادن سوزن پونکسیون کمری مقایسه کردند. هیچ مطالعهای استفاده از ترانسفیوژنهای پلاکت را پیش از قرار دادن کاتتر اپیدورال یا حد آستانههای مختلف تعداد پلاکت را برای تجویز ترانسفیوژن پلاکت پیش از پروسیجر ارزیابی نکرد.
نتایج کلیدی
در هیچ مطالعهای، عوارض خونریزی شدید مرتبط با پروسیجر رخ نداد. هیچ موردی از عوارض جانبی در یک مطالعه با 21 شرکتکننده رخ نداد که این پیامد را گزارش کرد.
تفاوتی اندک یا عدم تفاوت در تعداد عوارض خونریزی خفیف در بزرگسالان یا کودکانی دیده شد که ترانسفیوژنهای پلاکتی را دریافت کردند یا نکردند.
هیچ یک از مطالعات، موارد مرگومیر، تعداد ترانسفیوژنهای پلاکتی را پس از پروسیجر، طول مدت بستری در بیمارستان و کیفیت زندگی را گزارش نکردند.
کیفیت شواهد
سطح کیفیت شواهد حاصل از مطالعات وارد شده بسیار پائین بود.
هیچ شواهدی را از کارآزماییهای تصادفیسازی و کنترل شده برای پاسخ به سوال مرور نیافتیم.
نیاز است یک مطالعه با حداقل 47,030 شرکتکننده طراحی شود تا بتوان افزایش تعداد افرادی را که پس از پونکسیون کمری یا بیحسی اپیدورال دچار خونریزی شدند، از 1 در 1000 به 2 در 1000 تشخیص داد. انجام مطالعهای که از سوابق پزشکی الکترونیکی (big data) جمعآوریشده استفاده کند، احتمالا تنها مطالعهای خواهد بود که میتواند به سوال مرور ما پاسخ دهد.