سوال مطالعه مروری
آنتیبیوتیکها در مقایسه با دارونما (placebo) یا عدم درمان از نظر کاهش یا درمان نشانههای تنفسی پایدار در کودکان بعد از ابتلا به برونشیولیت حاد (acute bronchiolitis) چه عملکردی دارند؟
پیشینه
برونشیولیت یک وضعیت مربوط به ریه است که بهطور شایع کودکان را در سراسر جهان مبتلا میکند. خردسالان مبتلا به برونشیولیت بهطور نرمال سرفه کرده، به تندی و سختی نفس کشیده و تغذیه ضعیفی دارند. آنتیبیوتیکها معمولا تجویز نمیشوند؛ مگر آنکه بیماری شدید بوده، یا فرد بیمار مشکوک به ابتلا به عفونت باکتریایی ثانویه باشد. با وجود این، برخی کودکان بعد از بروز عفونت حاد (> 14 روز) نشانههای پایداری (یعنی خسخس سینه، سرفه) را از خود نشان داده و خطر بار (burden) بیماری پایدار و هزینههای تحمیل شده را به سیستم سلامت افزایش میدهند. این کودکان اغلب به دریافت خدمات پزشکی در داخل جامعه (پزشکان عمومی و ارائه دهندگان خدمات سلامت) یا در بیمارستان (بخش اورژانس) مجددا نیاز پیدا میکنند. آنتیبیوتیکهایی که برای درمان این نشانههای پایدار استفاده میشوند، ممکن است منجر به از بین رفتن باکتریهای موجود در ریهها شده و ممکن است پیامدهای طولانیمدت را بهبود دهند.
ویژگیهای مطالعه
این نسخه بهروز شده از مرور (تا 26 آگوست 2016)، دو کارآزمایی بالینی را که به مقایسه آنتیبیوتیکها با دارونما (placebo) در کودکان در مرحله بعد از ابتلا به برونشیولیت حاد (> 14 روز) پرداخته بودند، دربرمیگیرد. اولین کارآزمایی از ترکیه گزارش شده و از 30 نوزاد هفت ماهه یا کمتر ثبتنام به عمل آورده بود. دومین کارآزمایی از استرالیا و نیوزلند گزارش شده و از 249 نوزاد 24 ماهه یا کمتر ثبتنام به عمل آورده بود. هر دو کارآزمایی درمان را در طول بستری در بیمارستان به دنبال ابتلا به برونشیولیت شروع کرده و دارای یک دوره پیگیری شش ماهه بعد از بستری در بیمارستان بودند.
نتایج کلیدی
این نسخه بهروز شده از مرور در مجموع شامل دو کارآزمایی با 249 کودک است (n = 240 کودک کارآزمایی را کامل کرده بودند). هر دو کارآزمایی دادههای مربوط به پیامدهای اولیه و ثانویه را دارا بودند، اما کیفیت شواهد پائین بود. نویسندگان مرور هیچ گونه تفاوت معنیداری را به لحاظ پیامدهای اولیه مورد نظر ما میان گروههای درمان نیافتند: نسبتی از کودکان (n = 249) که در دوره پیگیری دارای نشانههای پایدار بودند، و تعدادی از کودکان (n = 240) که به دنبال بروز بیماری تنفسی درون شش ماه مجددا در بیمارستان بستری شده بودند؛ همچنین هیچ تفاوت معنیداری به لحاظ پیامد ثانویه مورد نظر ما یافت نشد: نسبت کودکان (n = 240) مبتلا به خسخس سینه در شش ماه. یک مطالعه مقاومت باکتریایی را فقط در 48 ساعت گزارش کرده بود. یک مطالعه بروز حوادث جانبی را در تمامی کودکان بهبود یافته و کودکانی که در مطالعه باقی مانده بودند، گزارش کرده بود.
کیفیت شواهد
در حال حاضر، شواهد کافی برای تعیین اینکه آنتیبیوتیکها بهتر است برای درمان یا پیشگیری از بروز نشانههای تنفسی پایدار در مرحله بعد از برونشیولیت حاد استفاده شوند یا خیر، در دسترس نیستند. برای ارزیابی اثربخشی آنتیبیوتیکها برای کاهش نشانههای تنفسی پایدار، به ویژه در کشورهایی که موربیدیتی ناشی از ابتلا به برونشیولیت بالا است (مانند جمعیتهای بومی)، به انجام کارآزماییهای بالینی نیاز است.