پیشینه سوال مطالعه مروری
بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) و برونشیت مزمن یک بیماری تنفسی طولانیمدت است. آنها باعث ایجاد علائمی مانند تنگی نفس، سرفه و تولید خلط اضافی میشوند. افراد مبتلا به COPD و برونشیت مزمن، زمانی که علایمشان بدتر میشود، ممکن است دورههایی را از وخیمتر شدن علائم (تشدید علائم ریوی (exacerbations)) داشته باشند.
موکولیتیکها داروهایی هستند که به صورت خوراکی مصرف میشوند و ممکن است خلط را نرم کنند تا با سرفه راحتتر خارج شوند. موکولیتیکها ممکن است اثرات مفیدی دیگری روی عفونت و التهاب ریه داشته و شاید تعداد موارد شعلهور شدن علائم ریوی را در افراد مبتلا به COPD و برونشیت مزمن کاهش دهند. موکولیتیکها همچنین میتوانند استنشاق شوند، اما در این مرور موکولیتیکهای استنشاقی را در نظر نگرفتیم.
ویژگیهای مطالعه
ما به دنبال مطالعاتی بودیم که حداقل دو ماه طول کشیده و در آنها بهطور تصادفی تصمیم گرفته شود که بیمار داروی موکولیتیک دریافت کند یا دارونما (placebo). ما مطالعاتی را که در مورد کودکان یا افراد مبتلا به وضعیتهای تنفسی دیگر مانند آسم و فیبروز سیستیک بودند، وارد نکردیم.
ما 38 مطالعه را یافتیم که در مرور ما وارد شدند. این مطالعات مجموعا شامل 10377 بزرگسال مبتلا به COPD یا برونشیت مزمن بودند. در این مطالعات از انواع داروهای موکولیتیک، از جمله N‐ استیلسیستئین (N‐acetylcysteine)، کربوسیستئین (carbocysteine) و اردوسیستئین (erdosteine) استفاده شده و از دو ماه تا سه سال به طول انجامیدند. موکولیتیکها بین یک تا سه بار در روز و به صورت خوراکی مصرف شدند. این مطالعات چندین پیامد متفاوت را، از جمله شعلهور شدن علائم، بستری در بیمارستان، کیفیت زندگی، عملکرد ریه و عوارض جانبی، اندازهگیری کردند تا مشخص شود این دارو مفید است یا خیر.
نتایج کلیدی
ما دریافتیم که افراد مصرف کننده داروهای موکولیتیک، در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف کردند، کمتر دچار شعلهور شدن علائم شدند. برای جلوگیری از شعلهور شدن علائم در یک نفر بیشتر، تقریبا هشت نفر باید به مدت نه ماه دارو مصرف کنند. این نتیجه براساس 28 مطالعه شامل 6723 نفر به دست آمده است. با این حال، نتایج مطالعات انجام شده در سالهای خیلی قبل (دهه 197s تا دهه 1990) نسبت به مطالعاتی که اخیرا انجام شدهاند، فواید بیشتری را نشان میدهند. همچنین به نظر میرسد مطالعات کوتاهمدت منفعت بیشتری را نسبت به مطالعات طولانیتر نشان میدهند. این مساله ممکن است به این دلیل باشد که کارآزماییهای جدیدتر، بزرگتر بوده و ممکن است نشان دهند که موکولیتیکها نسبت به مطالعات قبلی، کمتر مفید بودهاند. یا ممکن است پیش از دهه 2000، فقط مطالعاتی منتشر شده باشند که منفعت موکولیتیکها را نشان دادهاند؛ زمانی که فشار برای گزارش همه نتایج کارآزمایی، صرفنظر از اینکه منفعتی را نشان دادهاند یا خیر، وجود داشته است.
افرادی که موکولیتیک استفاده کردند، روزهای ناتوانی کمتری در هر ماه داشتند (یعنی روزهایی که نتوانند فعالیتهای عادی خود را انجام دهند)، اما این تفاوت بسیار اندک بود ‐ کمتر از نصف روز به ازای هر فرد در هر ماه. آنها همچنین تقریبا یک‐سوم کمتر احتمال داشت که در بیمارستان بستری شوند، اگرچه این نتیجه براساس فقط پنج مطالعه به دست آمد که این اطلاعات را ارائه کردند.
نتایج مطالعه نشان میدهد که موکولیتیکها تأثیر مهمی بر کیفیت زندگی یا عملکرد ریهها ندارند. افرادی که از موکولیتیکها استفاده کردند، نسبت به افراد دریافت کننده دارونما، دچار عوارض جانبی ناخواسته بیشتری نشدند. اما ما نمیتوانیم در مورد تأثیر آنها بر مرگ بیمار در طول دوره مطالعه اطمینان داشته باشیم زیرا فقط 37 مورد مرگومیر میان 3527 شرکتکننده در مطالعاتی رخ داد که مرگومیر را اندازهگیری کرده و گزارش دادند.
کیفیت شواهد
ما اطمینان متوسطی به نتایجی داریم که ارائه دادهایم. دلیل کاهش اعتماد ما، نتایج حاصل از مطالعات مجزای کاملا متفاوت از یکدیگر و ترکیبی از مطالعات قدیمیتر و جدیدتری بود که یافتیم. همچنین، در برخی موارد دادههای کافی وجود نداشت تا مطمئن شویم که موکولیتیکها بهتر یا بدتر یا مشابه دارونما هستند.
نتیجهگیریها
به نظر میرسد که موکولیتیکها برای کاهش شعلهور شدن علایم، روزهای ناتوانی و بستری در بیمارستان در مبتلایان به COPD یا برونشیت مزمن مفید هستند و به نظر نمیرسد که باعث عوارض جانبی بیشتری شوند. با این حال، به نظر نمیرسد که تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی یا عملکرد ریهها داشته باشند، و ما نمیتوانیم در مورد تأثیر آنها بر مرگومیر بیماران مطمئن باشیم.
این خلاصه به زبان ساده تا اپریل 2019 بهروز است.