سوال مطالعه مروری
مزایا یا مضرات ویتامین C (آسکوربیک اسید (ascorbic acid)) در درمان بیماری شارکو‐ماری‐توث (Charcot‐Marie‐Tooth; CMT) چه هستند؟
پیشینه
بیماری CMT طیف گستردهای از نوروپاتیهای محیطی ارثی (شرایطی که در آن، نورونهای خارج از مغز و طناب نخاعی صدمه میبینند) را نشان میدهد، که پیشرفت آن عموما آهسته بوده و باعث ضعف عضلانی و از دست رفتن حس میشود. ضعف عضلانی و از دست رفتن حس در اثر تخریب فیبرهای عصبی صورت میگیرد که به عضلات یا پوست میروند. اینطور فرض میشود که ویتامین C به عنوان درمانی برای CMT موثر است، زیرا این ویتامین برای میلیناسیون (myelination) (تکامل میلین یا عایق در اطراف الیاف عصبی) سلولهای عصبی در محیطهای کشت آزمایشگاهی و اعصاب محیطی موش ضروری بوده است.
ویژگیهای مطالعه
منابع علمی پزشکی را برای یافتن کارآزماییهایی جستوجو کردیم که در آنها ویتامین C در بیماری CMT به کار گرفته شده بود و شش کارآزمایی ـ پنج مورد در بزرگسالان و یک مورد در کودکان ـ را در زمینه درمان CMT تیپ 1A (یا CMT1A) با ویتامین C یافتیم. همه این مطالعات دوزهای 1 تا 4 گرمی از ویتامین C در روز را با دارونما (placebo) (یک قرص ساختگی یا قند که به عنوان ویتامین C به بیماران داده میشد) مقایسه کرده بودند، این مطالعات 12 یا 24 ماه به طول انجامیده بودند. کارآزماییهای بزرگسالان در مجموع، 622 فرد را در بر گرفته بودند. دیگر کارآزمایی شامل 80 کودک میشد. معیار اصلی تاثیرات ویتامین C در این مرور، تغییر در اختلالهای ایجاد شده بود. همچنین اطلاعاتی را در مورد ناتوانی، مطالعات هدایت عصبی، حس، قدرت عضلانی، کیفیت زندگی و تاثیرات مضر ویتامین C گردآوری کردیم.
نتایج کلیدی و کیفیت شواهد
ما دریافتیم که درمان آسکوربیک اسید اختلال ناشی از CMT1A را در بزرگسالان، که به وسیله نمره نوروپاتی CMT (یا CMTNS) اندازهگیری شده بود، ارتقا نمیبخشد. در کودکان، CMTNS گزارش نشده بود، چرا که معیاری است تکاملی برای بزرگسالان مبتلا به CMT. معیارهای مورد استفاده در این مطالعه برای کودکان مزیتی از ویتامین C را نشان نداد. مطالعات تا حد زیادی در معرض خطر پائین سوگیری (bias) قرار داشتند، به این معنی که آنها به خوبی طراحی شده بودند و نتایج به راحتی تحت تاثیر شانس قرار نگرفت. حوادث جانبی از نظر ماهیت و تعداد در دو گروه دارونما و ویتامین C مشابه هم بودند.
شواهد با کیفیت بالا برای بزرگسالان و شواهد با کیفیت پائین برای کودکان وجود دارد که نشان میدهد ویتامین C دوره CMT1A را بهبود نمیبخشد. با این حال، CMT به آهستگی پیشرفت میکند، و شاید دورههای 12 یا 24 ماهه مطالعه به اندازه کافی طولانی نباشند که تاثیرات درمان را نشان دهند. پژوهش بیشتر با دورههای مطالعاتی طولانیتر و پارامترهای پیامدهای حساستر باید انجام شوند، هر چند هر تاثیر بزرگ در بزرگسالان یا کودکان بعید به نظر میرسد.